Soạn văn: Thêm trạng ngữ cho câu (tiếp theo)

Lời giải

CÔNG DỤNG CỦA TRẠNG NGỮ

Câu 1 (trang 45 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

a)

• Thường thường, vào khoảng đó
• Sáng dậy
• Trên giàn hoa thiên lí
• Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong

b) Về mùa đông

Ở đây, những trạng ngữ này có thể không có mặt thì câu vẫn có thể hiểu được. Tuy nhiên, nhờ trạng ngữ mà nội dung câu, các điều nêu trong câu được đầy đủ, chính xác hơn. Cũng nhờ trạng ngữ mà câu văn được nối kết giúp cho đoạn văn, bài văn được mạch lạc.

Câu 2 (trang 46 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Khi làm một bài văn nghị luận, em phải sắp xếp luận cứ theo những trình tự nhất định: sắp xếp theo trình tự thời gian, không gian, trình tự quan hệ nguyên nhân – kết quả, điều kiện – kết quả,… Đối với việc sắp xếp này, trạng ngữ có một vai trò quan trọng trong việc nối kết các câu, các đoạn, góp phần làm cho liên kết của văn bản chặt chẽ, mạch lạc.

TÁCH TRẠNG NGỮ THÀNH CÂU RIÊNG

Câu 1 (trang 46 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Câu in đậm “Và để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó” là trạng ngữ chỉ mục đích đứng cuối câu đã bị tách riêng ra thành một câu độc lập

Câu 2 (trang 46 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Việc tách ra như vậy có tác dụng nhấn mạnh ý, biểu thị cảm xúc tin tưởng tự hào với tương lai của tiếng Việt.

LUYỆN TẬP

Câu 1 (trang 47 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Tác dụng của các trạng ngữ trong đoạn trích:

– Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu, góp phần làm cho nội dung của câu được đầy đủ, chính xác.

– Nối kết các câu, các đoạn với nhau góp phần làm cho đoạn văn được mạch lạc.

Câu 2 (trang 47 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

a) Bố cháu đã hi sinh. Năm 1972.

Trạng ngữ: Năm 1972 được tách thành câu riêng nhằm nhấn mạnh vào thời điểm hi sinh của nhân vật trong câu nói. Qua đó, người kể chuyện cũng bộc lộ cảm xúc của mình.

b)  Bốn người lính đến cúi đầu, tóc xõa gối. Trong lúc tiếng đàn vẫn khắc khoải vẳng lên những chữ đờn li biệt, bồn chồn.

Việc tách trạng ngữ (Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vầng lên những chữ đờn li biệt, bồn chồn) thành câu riêng vừa có tác dụng làm nổi bật thông tin ở nòng cốt câu (Bốn người lính đều cúi đầu, tóc xõa gối), vừa có tác đụng nhấn mạnh thông tin về hoàn cảnh (Trong lúc tiếng đòn vẫn khắc khoải vẳng lên những  chữ đờn li biệt, bồn chồn). Qua đó, tác giả nhấn mạnh đến sự tương hợp giữa tâm trạng của những người lính và giai điệu buồn bã của tiếng đờn li biệt, bồn chồn bên ngoài.

Câu 3 (trang 47 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Các bạn thân mến! Tiếng Việt của chúng ta rất giàu đẹp. Với một hệ thống nguyên âm, phụ âm khá phong phú, người Việt có thể sử dụng để tạo từ ngữ, đặt câu, viết đoạn văn và tạo lập văn bản một cách linh hoạt. Tiếng Việt rất giàu thanh điệu, ngữ pháp uyển chuyển, cân đối, nhịp nhàng; tiếng Việt dồi dào về giá trị thơ, nhạc. Những câu thơ đọc lên như có nhạc điệu của một bài hát, những âm thanh trầm bổng, cao thấp như lời ca, như bản nhạc du dương réo rắt. Ngày nay, chúng ta có quyền tự hào và tin tưởng vào tương lai vững chắc cua tiếng Việt. Do vậy, mọi người phải cùng nhau nỗ lực để’ giữ gìn và bảo vệ sự trong sáng tiếng nói của dân tộc vì đó là nguồn tài sản vô giá cua một quốc gia.

Đoạn văn ở trên có hai trạng ngữ:

– Trạng ngữ 1: Với một hệ thống nguyên âm, phụ âm khá phong phú là trạng ngữ chỉ phương tiện, dùng đế xác định về phương tiện đế giao tiếp.

– Trạng ngữ 2: Ngày nay xác định về thời gian, làm rõ nội dung cho đoạn văn.

Lời giải

CÔNG DỤNG CỦA TRẠNG NGỮ

Câu 1 (trang 45 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

a)

– Thường thường, vào khoảng đó

– Sáng dậy

– Trên giàn hoa lí

– Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong

b) Về mùa đông

Nếu lược bỏ thành phần trạng ngữ trong các câu trên thì chúng ta không thể hiểu được rõ ràng nội dung của các câu trên bởi vì chúng đã bị lược bỏ trạng ngữ, không hiểu được sự việc được diễn ra trong điều kiện, hoàn cảnh nào.

Trạng ngữ không phải là thành phần bắt buộc phải có trong câu nhưng nó là thành phần đóng vai trò quan trọng trong việc biểu đạt. Có khi, vì vắng mặt trạng ngữ nên ý nghĩa của câu trở nên thiếu chính xác, khó xác định, ví dụ: lá bàng đỏ như màu đồng hun. Nếu không gắn hình ảnh này với trạng ngữ chỉ thời gian Về mùa đông, thì sắc đồng hun của lá bàng có vẻ là bất hợp lí bởi vì khi đó câu Lá bàng đỏ như màu đồng hun như là nhận định chung về màu sắc của lá bàng, mà sự thực thì lá bàng chỉ có thể có màu đồng hun vào mùa đông thôi.

Câu 2 (trang 46 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Khi làm một bài văn nghị luận, em phải sắp xếp luận cứ theo những trình tự nhất định: sắp xếp theo trình tự thời gian, không gian, trình tự quan hệ nguyên nhân – kết quả, điều kiện – kết quả,… Đối với việc sắp xếp này, trạng ngữ có một vai trò quan trọng trong việc nối kết các câu, các đoạn, góp phần làm cho liên kết của văn bản chặt chẽ, mạch lạc.

TÁCH TRẠNG NGỮ THÀNH CÂU RIÊNG

Câu 1 (trang 46 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Câu in đậm là trạng ngữ chỉ mục đích, đứng cuối câu và được tách riêng ra thành một câu độc lập.

Câu 2 (trang 46 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Tác dụng nhấn mạnh ý, biểu thị cảm xúc tin tưởng tự hào với tương lai của tiếng Việt.

LUYỆN TẬP

Câu 1 (trang 47 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Tác dụng của các trạng ngữ trong đoạn trích:

– Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu, góp phần làm cho nội dung của câu được đầy đủ, chính xác.

– Nối kết các câu, các đoạn với nhau góp phần làm cho đoạn văn được mạch lạc.

Câu 2 (trang 47 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

a)

– Trạng ngữ: Năm 72.

– Tác dụng: nhấn mạnh đến thời điểm hi sinh của nhân vật được nói đến trong câu đứng trước.

b)

– Trạng ngữ: Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc khoải vẳng lên những chữ dờn li biệt, bồn chồn.

– Tác dụng: làm nổi bật thông tin ở nòng cổt câu; nhấn mạnh sự tương đồng của thông tin mà trạng ngữ biểu thị, so với thông tin ở nòng cốt câu.

Câu 3 (trang 47 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

– Đoạn văn:

Dân tộc Việt Nam ta từ xưa đến nay luôn tự hào bởi vốn tiếng Việt giàu và đẹp. Đó là tiếng nói, điệu hồn dân tộc được kết tinh từ lịch sử bao đời. Ngày nay, chúng ta cũng chưa bao giờ thôi yêu quý và tự hào bởi thứ tiếng mẹ đẻ ấy. Với những đặc trưng của mình, Tiếng Việt có khả năng thể hiện tình cảm dạt dào, sinh động. Hệ thống ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp phong phú cho phép ta được biến đổi, sử dụng linh hoạt. Càng yêu tiếng Việt, chúng ta càng cần phải giữ gìn và bảo vệ sự trong sáng của nó, xem nó như một tài sản quý giá của dân tộc để nâng niu, trân trọng.

– Trạng ngữ: Với những đặc trưng của mình (trạng ngữ cách thức), ngày nay (trạng ngữ chỉ thời gian)

– Cần thêm trạng ngữ để làm rõ thông tin cho câu, liên kết câu.