Soạn văn: Dùng cụm Chủ – Vị để mở rộng câu

Lời giải

THẾ NÀO LÀ DÙNG CỤM CHỦ – VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU?

Câu 1 (trang 68 sgk Ngữ văn 7 tập 2):

(1) những tình cảm ta không có.

(2) những tình cảm ta sẵn có.

Câu 2 (trang 68 sgk Ngữ văn 7 tập 2):

Phân tích:

– Cả hai cụm này có danh từ trung tâm là tình cảm

– Định ngữ chỉ lượng đứng trước trung tâm là những.

– Định ngữ đứng sau trung tâm là các chủ – vị.

ta // không có

ta // sẵn có

CÁC TRƯỜNG HỢP DÙNG CỤM CHỦ – VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU

Bằng cách đặt các câu hỏi ta sẽ thấy các cụm chủ – vị đóng vai trò trong câu.

a) Điều gì khiến cho nhân vật “Tôi” vui mừng và vững tâm?

⟶ Chị Ba đến (vai trò chủ ngữ trong câu)

b) Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta thế nào?

⟶ tinh thần rất hăng hái (vai trò vị ngữ)

c) Chúng ta có thể nói gì?

⟶ trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen (vai trò bổ ngữ).

d) Nói cho đúng thì phẩm giá của liếng Việt chỉ mới thực sự được xác định và bảo đảm từ ngày nào?

⟶ (Từ ngày) Cách mạng tháng 8 thành công (vai trò định ngữ).

LUYỆN TẬP

Những cụm chủ – vị trong các câu như sau:

a) Chỉ riêng những người chuyên môn mới định được.

⟶ Cụm chủ – vị làm định ngữ.

b) khuôn mặt đầy đặn.

⟶ Cụm chủ – vị làm vị ngữ

c) Các cô gái làng Vòng đỗ gánh

⟶ Làm định ngữ

– hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.

Ở đây là kết cấu vị ngữ – chủ ngữ, một biến thể của chủ – vị.

Có thể hiểu: “Từng là cốm hiện ra (…) bụi nào”

⟶ Cụm chủ – vị này làm bổ ngữ cho câu.

d) một bàn tay đập vào vai

⟶ Cụm chủ – vị làm chủ ngữ.

Lời giải

THẾ NÀO LÀ DÙNG CỤM CHỦ – VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU?

Câu 1 (trang 68 sgk Ngữ văn 7 tập 2):

Các cụm danh từ là: những tình cảm ta không có và những tình cảm ta sẵn có.

Câu 2 (trang 68 sgk Ngữ văn 7 tập 2):

Có thể xem hai phụ ngữ ta không có và ta sẵn có là những cụm chủ – vị. Nòng cốt của câu (chủ ngữ Văn chương và vị ngữ gây cho ta…) được mở rộng bằng hai cụm danh từ, trong đó có những cụm chủ – vị tham gia cấu tạo cụm danh từ. Điều này là bình thường, khi viết người ta có thể dùng cụm chủ – vị làm thành phần câu hoặc làm thành phần của cụm từ.

CÁC TRƯỜNG HỢP DÙNG CỤM CHỦ – VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU

Xác định cụm C – V

(a): Chủ ngữ là 1 cụm chủ – vị, vị ngữ có 1 cụm chủ – vị là phụ ngữ trong cụm động từ;

(b): Vị ngữ là 1 cụm chủ vị;

(c): Vị ngữ là cụm động từ. Trong cụm động từ ấy phụ ngữ là 2 cụm chủ – vị;

(d): Trạng ngữ là cụm danh từ, trong đó phụ ngữ cho danh từ là cụm chủ – vị

LUYỆN TẬP

a.

– Trạng ngữ: Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ những người… mới định được, Trạng ngữ có một cụm chủ vị là phụ ngữ trong cụm danh từ:

– Chủ ngữ: người ta

– Vị ngữ: gặt mang về.

b.

– Chủ ngữ: Trung đội trưởng Bính

– Vị ngữ: khuôn mặt đầy đặn.Vị ngữ là 1 cụm chủ vị:

c.

– Trạng ngữ: Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen Trạng ngữ là một cụm danh từ có cụm chủ – vị làm phụ ngữ.

– Chủ ngữ: chúng ta

– Vị ngữ: thấy hiện ra từng lớp…, không có mảy may một chút bụi nào.Vị ngữ có một cụm chủ – vị làm phụ ngữ trong cụm động từ.

d.

– Chủ ngữ: Bỗng một bàn tay đập vào vai : Cụm chủ – vị làm chủ ngữ, cụm chủ – vị làm phụ ngữ trong cụm động từ vị ngữ. (Bỗng một bàn tay: chủ ngữ; đập vào vai: vị ngữ

– Vị ngữ: khiến hắn giật mình.