Soạn văn: Dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy

Để giúp các em học sinh học tốt môn Ngữ Văn lớp 7, hocthattot.vn đã sưu tầm, biên soạn các bài soạn văn phong phú từ ngắn gọn, đầy đủ đến chi tiết.

Trong bài học này, chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học về “Dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy”.

1. SOẠN VĂN DẤU CHẤM LỬNG VÀ DẤU CHẤM PHẨY SIÊU NGẮN

Dấu chấm lửng

Câu 1:

Trong các câu sau, dấu chấm lửng được dùng để làm gì?

a) Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,…

(Hồ Chí Minh)

b) Thốt nhiên một người nhà quê, mình mẩy lấm láp, quần áo ướt đầm, tất cả chạy xông vào thở không ra lời:

– Bẩm… quan lớn… đê vỡ mất rồi!

(Phạm Duy Tốn)

c) Cuốn tiểu thuyết được viết trên… bưu thiếp.

(Báo Hà Nội mới)

Trả lời:

1. Dấu chấm lửng tỏ ý còn nhiều vị anh hùng dân tộc nữa chưa liệt kê
2. Dấu chấm lửng biểu thị sự ngắt quãng trong lời nói của nhân vật do quá mệt mỏi ,quá hoảng sợ
3. Dấu chấm lửng có chức năng làm giảm nhịp điệu câu văn chuẩn bị cho sự xuất hiện ngoài sự chờ đợi của từ bưu thiếp

Câu 2: Từ bài tập trên, rút ra kết luận về công dụng của dấu chấm lửng.

Trả lời:

– Tỏ ý còn nhiều sự vật hiện tượng tương tự chưa được liệt kê

– Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng ngắt quãng

– Làm giảm nhịp điệu câu văn chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước châm biếm

Dấu chấm phẩy

Câu 1:

Trong các câu sau, dấu chấm phẩy được dùng để làm gì? Có thể thay nó bằng dấu phẩy được không? Vì sao?

a) Cốm không phải thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ.

(Thạch Lam)

b) Những tiêu chuẩn đạo đức của con người mới phải chăng có thể nêu lên như sau: yêu nước, yêu nhân dân, trung thành với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà; ghét bó lột, ăn bám và lười biếng; yêu lao động, coi lao động là nghĩa vụ thiêng liêng của mình; có tinh thần làm chủ tập thể, có bý thức hợp tác, giúp nhau; chân thành và khiêm tốn; quý trọng của công và có ý thức bảo vệ của công; yêu văn hóa, khoa học và nghệ thuật; có tinh thần quốc tế vô sản.

(Theo Trường Chinh)

Trả lời:

a) Dấu chấm phẩy dùng để đánh dấu ranh giới giữa hai vế của một câu ghép có quan hệ chặt chẽ với nhau về ý nghĩa vế sau giải thích thêm ý nghĩa cho câu trước

– Có thể thay bằng dấu phẩy vì nó là hai vế đẳng lập của câu ghép

b) Dấu chấm phẩy ở đây dùng để ngăn cách các bộ phận trong một phép liệt kê phức tạp nhằm giúp người đọc hiểu được các bộ phận các tầng bậc ý trong khi liệt kê

– Không nên thay dấu chấm phẩy bằng dấu phẩy

Câu 2: Từ bài tập trên rút ra kết luận về công dụng của dấu phẩy.

Trả lời:

– Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp

– Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phân trong một phép liệt kê phức tạp

Luyện tập

Câu 1: Trong mỗi câu có dấu chấm lửng dưới đây, dấu chấm lửng được dùng đề làm gì?

a)

– Lính đâu? Sao bay dám để cho nó chạy xồng xộc vào đây như vậy? Không còn phép tắc gì nữa à?

– Dạ, bẩm…

– Đuổi cổ nó ra!

(Phạm Duy Tốn)

b) Ô hay, có điều gì bố con trong nhà bào nhau chứ sao lại…

(Đào Vũ)

c) Cơm, áo, vợ, con, gia đình… bó buộc y.

(Nam Cao)

Trả lời:

1. Dùng để biểu thị lời nói bị ngắt quãng do sợ hãi lúng túng
2. Biểu thị câu hỏi bị bỏ dở
3. Biểu thị sự liệt kê chưa đầy đủ

Câu 2: Nêu rõ công dụng của dấu chấm phẩy trong mỗi câu dưới đây:

a) Dưới ánh trăng này, dòng thác nước sẽ đổ xuống làm chạy máy phát điện; ở giữa biển rộng, cờ đỏ sao vàng phấp phới bay trên những con tàu lớn.

(Thép Mới)

b) Con sông Thái Bình quanh năm vỗ sóng òm ọp vào sườn bãi và ngày ngày vẫn mang phù sa bồi cho bãi thêm rộng; nhưng mỗi năm vào mùa nước, cũng con sông Thái Bình mang nước lũ về làm ngập hết cả bãi Soi.

(Đào Vũ)

c) Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay.

(Hoài Thanh)

Trả lời:

1. Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp.
2. Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp.
3. Ngăn cách hai tập hợp từ có quan hệ song song.

Câu 3: Viết một đoạn văn về ca Huế trên sông Hương trong đó:

a) Có câu dùng dấu chấm lửng.

b) Có câu dùng dấu chấm phẩy.

Trả lời:

Đoạn văn tham khảo

Tự bao đời nay nhắc tới Huế người ta không thể quên ca Huế trên sông Hương. Sự phong phú đa dạng về các điệu hò: hò đưa linh, hò giã gạo,..; các điệu lí: lí con sáo, lí hoài nam,… chính là dấu ấn sâu đậm tạo nên nỗi nhớ nhung trong lòng mỗi người khách thăm Huế. Đến Huế mà không nán lại một đêm để nghe những lời ca tao nhã và đầy quyến rũ ấy thì thật là uổng phí!

2. SOẠN VĂN DẤU CHẤM LỬNG VÀ DẤU CHẤM PHẨY CHI TIẾT

3. SOẠN VĂN DẤU CHẤM LỬNG VÀ DẤU CHẤM PHẨY HAY NHẤT