Soạn văn: Ôn tập về truyện

Lời giải

Câu 1 (trang 144 sgk Ngữ Văn 9 tập 2)

Câu 2 (trang 144 sgk Ngữ Văn 9 tập 2)

Câu 3 (trang 144 sgk Ngữ Văn 9 tập 2)

Hình ảnh con người Việt Nam thuộc nhiều thế hệ trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ đã được thể hiện sinh động qua một số nhân vật: ông Hai (Làng), người thanh niên (Lặng lẽ Sa Pa), ông Sáu và bé Thu (Chiếc lược ngà), ba cô gái thanh niên xung phong (Những ngôi sao xa xôi). Sau đây là những nét nổi bật về tính cách và phẩm chất ở mỗi nhân vật:

– Ông Hai: tình yêu làng thật đặc biệt, nhưng phải đặt trong tình cảm yêu nước và tinh thần kháng chiến.

– Người thanh niên trong truyện Lặng lẽ Sa Pa: yêu thích và hiểu ý nghĩa công việc thầm lặng, một mình trên núi cao, có những suy nghĩ và tình cảm tốt đẹp, trong sáng về công việc và đối với mọi người.

– Bé Thu (Chiếc lược ngà): tính cách cứng cỏi, tình cảm nồng nàn, thắm thiết với người cha.

– Ông Sáu (Chiếc lược ngà): tình cha con sâu nặng, tha thiết trong hoàn cảnh éo le và xa cách của chiến tranh.

– Ba cô gái thanh niên xung phong (Những ngôi sao xa xôi): Tinh thần dũng cảm không sợ hi sinh khi làm nhiệm vụ hết sức nguy hiểm; tình cảm trong sáng, hồn nhiên, lạc quan trong hoàn cảnh chiếc đấu ác liệt.

Câu 4 (trang 144 sgk Ngữ Văn 9 tập 2)

Ấn tượng sâu sắc nhất của em là về anh thanh niên. Trong hoàn cảnh như vậy, anh vẫn không nản lòng. Vượt lên sự cô đơn, vắng lặng để thực hiện tốt công việc của mình, xây dựng cho mình một lối sống nề nếp, nhiều ước mơ giản dị. Sự cống hiến của anh lặng thầm, có ý nghĩa lớn lao đối với quê hương, đất nước. Anh thanh niên là hình ảnh của “những âm vang trong lặng lẽ” – đó là con người có lí tưởng đẹp, có nhân phẩm tốt đẹp, là tấm gương sáng cho thế hệ thanh niên.

Câu 5 (trang 145 sgk Ngữ Văn 9 tập 2)

a)  thứ nhất (nhân vật xưng “tôi”)

b)  theo cái nhìn và giọng điệu của một nhân vật thường là nhân vật chính.

Kiểu a: Chiếc lược ngà, Cố hương, Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang, Những ngôi sao xa xôi, Những đứa trẻ.

Kiểu b: Làng, Lặng lẽ Sa Pa, Bến quê.

Câu 6 (trang 145 sgk Ngữ Văn 9 tập 2)

Những truyện tác giả sáng tạo được tình huống truyện đặc sắc có thể kể đến:

– Truyện Làng: Tác giả đặt ông Hai vào tình huống gay cấn để làm bộc lộ sâu sắc tình cảm yêu làng, yêu nước của ông. Tình huống ấy là cái tin làng ông theo giặc….

– Truyện Chiếc lược ngà: Tình huống hai cha con gặp nhau trong 8 năm xa cách nhưng bé thu không nhận cha, đến lúc em nhận cha và biểu lộ tình cảm thì anh Sáu phải ra đi.

– Truyện Bến quê: Đặt nhân vật Nhĩ trong một hoàn cảnh đặc biệt lúc trẻ có điều kiện đi khắp nơi trên thế giới mà không cảm nhận được vẻ đẹp của quê hương và tình yêu của gia đình. Khi cuối đời bị căn bệnh hiểm nghèo Nhĩ mới nhận ra điều đó nhưng không bao giờ anh làm được.

Lời giải

Câu 1 (trang 144 sgk Ngữ Văn 9 tập 2)

Câu 2 (trang 144 sgk Ngữ Văn 9 tập 2)

a. Hình ảnh đất nước:

– Phản ánh hoàn cảnh đất nước trong hai cuộc kháng chiến vẻ vang.

– Nói về đất nước trong thời kì đổi mới đang từng bước đi lên.

b. Hình ảnh con người : các tác phẩm trên phản ánh một phần những nét tiêu biểu trong cuộc sống của con người Việt Nam qua hai cuộc kháng chiến, những tình cảm và suy nghĩ của họ, đặc biệt là lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Câu 3 (trang 144 sgk Ngữ Văn 9 tập 2)

– Các tác phẩm truyện ngắn trên phản ánh được đặc điểm tiêu biểu giai đoạn lịch sử, xã hội, con người Việt Nam với tư tưởng, tình cảm của họ trong những thời kì lịch sử đầy biến cố lớn lao

+ Ông Hai tình yêu làng sâu đậm được đặt trong tình cảm yêu nước và tinh thần kháng chiến

+ Người thanh niên trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa yêu thích, hiểu ý nghĩa công việc của mình. Anh có những suy nghĩ tốt đẹp, trong sáng về công việc và đối với mọi người

+ Bé Thu (Chiếc lược ngà): tính cách cứng cỏi, tình cảm nồng nàn, thắm thiết với người cha

+ Ông Sáu (Chiếc lược ngà): tình cảm cha con sâu nặng, tha thiết trong hoàn cảnh éo le và xa cách của chiến tranh

+ Nho, Thao, Phương Định (Những ngôi sao xa xôi): tinh thần yêu nước, dũng cảm khi làm nhiệm vụ nguy hiểm, tình cảm trong sáng, hồn nhiên, lạc quan trong hoàn cảnh chiến đấu ác liệt

Câu 4 (trang 144 sgk Ngữ Văn 9 tập 2)

Trong số các nhân vật trong những tác phẩm truyện được học trong chương trình ngữ văn 9, em thích nhất nhân vật anh thanh niên (truyện ngắn Lặng lẽ Sa- Pa)

– Nhân vật có sức trẻ, là người yêu và có những suy nghĩ đúng đắn, tích cực về công việc

– Anh thanh niên tự biết sắp xếp cuộc sống của mình ngăn nắp, khoa học

– Luôn kiên trì, bền bỉ với công việc khó khăn, gian khổ

– Là người đầy niềm say mê và trách nhiệm với công việc, luôn khiêm tốn

– Suy nghĩ về cuộc sống, về con người thật đẹp và sâu sắc

Câu 5 (trang 145 sgk Ngữ Văn 9 tập 2)

– Phương thức trần thuật: chủ yếu là các truyện được trần thuật ở ngôi thứ nhất (nhân vật xưng “tôi”): Chiếc lược ngà, Những ngôi sao xa xôi

– Ngôi kể thứ 3 thường xuất hiện trong những truyện: Làng, Lặng lẽ Sa Pa, Bến quê

Câu 6 (trang 145 sgk Ngữ Văn 9 tập 2)

Truyện ngắn đã học xây dựng được nhiều tình huống truyện độc đáo, đặc sắc

– Truyện Làng: đặt nhân vật ông Hai vào tình huống gay cấn, bộc lộ tình yêu làng, yêu nước của ông (tình huống ông Hai nghe tin làng chợ Dầu Việt gian theo giặc)

– Truyện Bến quê: Đặt nhân vật Nhĩ trong hoàn cảnh đặc biệt khi trẻ có điều kiện đi khắp đó đây trên thế giới, mãi tới khi mắc bệnh hiểm nghèo gắn chặt với giường bệnh mới cảm nhận được vẻ đẹp của quê hương

– Chiếc lược ngà: Tình huống hai cha con gặp nhau sau 8 năm xa cách nhưng bé Thu không nhận cha, tới khi Thu nhận ra thì quá muộn, ông Sáu phải vào chiến trường, sau đó ông hi sinh mà không được gặp lại con thêm một lần nào nữa

– Truyện Bến quê: Đặt nhân vật Nhĩ trong hoàn cảnh đặc biệt lúc trẻ có điều kiện đi khắp nơi trên thế giới mà không cảm nhận được vẻ đẹp của quê hương và tình yêu gia đình