Soạn văn: Khởi ngữ

Lời giải

ĐẶC ĐIỂM VÀ VAI TRÒ CỦA KHỞI NGỮ TRONG CÂU

Câu 1 (trang 7 SGK Ngữ văn 9, tập 2):

Phân biệt các từ ngữ in đậm với chủ ngữ trong những câu sau về vị trí trong câu và quan hệ với vị ngữ.

Trả lời:

(a) Chủ ngữ trong câu cuối (còn anh, anh không ghìm nổi xúc động) là từ anh thứ hai (không phải từ anh thứ nhất).

(b) Giàu, tôi cũng giàu rồi. Chủ ngữ của câu này là từ tôi.

(c) Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta có thể tin ở tiếng ta, không sợ nó thiếu giàu và đẹp […). Chủ ngữ câu này là chúng ta.

Câu 2 (trang 7 SGK Ngữ văn 9, tập 2):

Trước các từ ngữ in đậm nói trên, có (hoặc có thể thêm) những quan hệ từ nào?

Trả lời:

Trước các từ ngữ in đậm nói trên, ta có thể thêm các từ “về”, “đối với”.

LUYỆN TẬP

Câu 1 (trang 8 SGK Ngữ văn 9, tập 2):

Tìm khởi ngữ trong các đoạn trích sau đây:

a) Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ người khác đọc rồi nghe lỏm. Điều này ông khổ tâm hết sức.

(Kim Lân, Làng)

b) – Vâng! Ông giáo dạy phải! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng.

(Nam Cao, Lão Hạc)

c) Một mình thì anh bạn trên trạm đỉnh Phan – xi – păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét kia  mới một mình hơn cháu.

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

d) Làm khí tượng, ở được cao thế mới là lí tưởng chứ.

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

e) Đối với cháu, thật là đột ngột […].

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

Trả lời:

Các khởỉ ngữ:

–      Ở (a):  Điểu này

–      Ở (b): Đối với chúng mình

–      Ở (c): Một mình

–      Ở (d): Làm khí tượng

–      Ở (e): Đối với cháu

Câu 2 (trang 8 SGK Ngữ văn 9, tập 2):

Hãy viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển phần được in đậm thành khởi ngữ (có thể thêm trợ từ thì):

a) Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.

b) Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được.

Trả lời:

Ở (a): Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm

Ở (b): Hiểu thì tôi hiểu rồi, nhưng giải thì tôi chưa giải được.

Lời giải

Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu

1. Vị trí: Các từ ngữ in đậm đứng trước chủ ngữ

– Về quan hệ với vị ngữ: từ ngữ in đậm không phải chủ ngữ trong câu, không có quan hệ với thành phần vị ngữ như chủ ngữ.

2. Các từ ngữ in đậm nói trên là khởi ngữ. Khởi ngữ đứng trước vị ngữ, nêu đề tài được nói đến trong câu, kết hợp phía trước với quan hệ từ về, đối với

Luyện tập

Bài 1 (Trang 8 sgk ngữ văn 9 tập 2)

Các khởi ngữ:

a, Điều này

b, Đối với chúng mình

c, Một mình

d, Làm khí tượng

e, Đối với cháu

Bài 2 (trang 8 sgk ngữ văn 9 tập 2)

Cụm từ “làm bài” trong câu (a ) từ hiểu, giải trong câu (b ) đóng vai trò trung tâm vị ngữ của câu.

– Viết lại hai câu trong bài tập trên bằng cách chuyển phần in đậm thành khởi ngữ (có thể thêm trợ từ “thì”)

– Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm.

– Hiểu thì tôi hiểu rồi, nhưng giải thì tôi chưa giải được