Soạn văn: Thầy bói xem voi

Lời giải

Trả lời câu 1 (trang 103 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Hãy nêu các cách thầy bói xem voi và phán về voi. Thái độ của các thầy bói khi phán về voi như thế nào?

Lời giải chi tiết:

– Cách các thầy bói xem voi và phán về voi là: dùng tay để sờ vì mắt các thầy đều mù. Mỗi thầy chỉ sờ được một bộ phận của voi, sờ được bộ phận nào thì phán hình thù con voi như thế.

+ Thầy sờ voi thì thấy sun sun như con đỉa

+ Thầy sờ ngà thì thấy chần chẫn như cái đòn càn

+ Thầy sờ tai thì thấy sừng sững như cái cột đình

+ Thầy sờ đuôi thì thấy tua tủa như cái chổi sể cùn

– Thái độ của năm ông thầy bói khi phán về voi: Cả năm ông thầy bói đều phán sai về voi nhưng ai cũng một mực theo ý kiến chủ quan của mình và cho rằng ý kiến của người khác là sai.

Trả lời câu 2 (trang 103 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Năm ông thầy bói đã được sờ voi thật và mỗi thầy cũng đã nói được một bộ phận của voi, nhưng không thầy nào nói đúng về con vật này. Sai lầm của họ là ở chỗ nào?

Lời giải chi tiết:

Năm thầy bói đều đã được sờ voi thật và mỗi thầy cũng đã nói được một bộ phận của voi, nhưng không thầy nào nói đúng về con vật này. Sai lầm của họ là ở chỗ:

– Cả năm thầy đều có cách xem phiến diện: sờ một bộ phận nhưng đã nói cả con voi.

– Các thầy đều không chịu lắng nghe ý kiến của nhau mà chỉ một mực theo ý kiến chủ quan của mình.

Trả lời câu 3 (trang 103 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Truyện ngụ ngôn Thầy bói xem voi cho ta bài học gì?

Lời giải chi tiết:

Bài học rút ra từ truyện:

– Muốn hiểu đúng và đầy đủ bất cứ một sự vật, sự việc gì, chúng ta cần phải xem xét, đánh giá một cách thận trọng, toàn diện.

– Phải biết lắng nghe, tiếp thu ý kiến người khác

– Không dùng vũ lực để giải quyết vấn đề nhận thức

LUYỆN TẬP

Kể một số ví dụ của em hoặc các bạn về những trường hợp mà em hoặc các bạn đã nhận định, đánh giá sự vật hay con người một cách sai lầm theo kiểu “Thầy bói xem voi” và hậu quả của những đánh giá sai lầm này.

Lời giải chi tiết:

Trong giờ trả bài kiểm tra, Lan có điểm kiểm tra môn toán được 9 điểm. Trong các tiết học bình thường, Lan học kém hơn và chậm hiểu bài hơn các bạn. Vì vậy, các bạn ngồi bên cạnh xì xào rằng Lan đã chép bài của người khác hoặc vì Lan ôn “trúng tủ”, may mắn nên mới đạt điểm cao. Khi nghe được điều đó, Lan đứng dậy và bạn giải thích rằng: Vì em biết em chưa học tốt môn Toán nên em đã cố gắng nỗ lực ôn tập tốt, dành nhiều thời gian để luyện tập các dạng bài toán. Do đó, bài kiểm tra vừa rồi em đã làm được đề bài cô ra. Sau đó bạn mong cô cho thêm một bài tập bất kì để bạn được chứng minh khả năng thực sự của mình. Bạn đã lên bảng và giải bài toán đó với đáp án đúng.

Hậu quả: Như vậy, các bạn trong lớp đã không nhìn vào sự cố gắng thực sự của Lan để đánh giá mà suy luận, “đoán mò”. Khi đưa ra lời đánh giá một cách vội vàng, không hiểu bản chất của sự việc đã khiến cho bạn bị tổn thương.

Tóm tắt

Năm ông thầy bói mù góp tiền để xem con voi có hình thù thế nào. Mỗi ông sờ một bộ phận của voi. Ông sờ vòi bảo con voi sun sun như con đỉa; ông sờ ngà bảo con voi chần chẫn như cái đòn càn; ông sờ tai bảo con voi như cái quạt thóc; ông sờ chân nói con voi như cái cột đình; ông sờ đuôi lại bảo con voi tun tủn như các chổi sể cùn. Năm ông cãi nhau rồi đánh nhau toác đầu chảy máu.

Bố cục

Bố cục: 2 đoạn

– Đoạn 1 (Từ đầu đến “như cái chổi sể cùn”): Các thầy bói xem voi và phán về các bộ phận của con voi.

– Đoạn 2 (Còn lại): Hậu quả của việc phán voi.

Lời giải

Câu 1 (trang 103 sgk ngữ văn 6 tập 1)

Năm ông thầy bói xem voi bằng cách lấy tay sờ. Vì con voi quá to nên mỗi thầy chỉ “xem” một bộ phận của nó.

– Mỗi thầy phán về con voi một cách chính xác và sinh động:

– Thầy sờ voi thì thấy sun sun như con đỉa

– Thầy sờ ngà thì thấy chần chẫn như cái đòn càn

– Thầy sờ chân thì thấy sừng sững như cái cột đình

– Thầy sờ tai thì thấy bè bè như cái quạt thóc

– Thầy sờ đuôi thì thấy tun tủn như cái chổi sể cùn

Thái độ của các thầy bói khi phán về voi:

– Ai cũng tin là mình nói đúng nhất

– Người sau bác bỏ người trước để khẳng định ý kiến của mình

– Không biết lắng nghe ý kiến của nhau, từ bàn tán chuyển sang xô xát đánh nhau.

Câu 2 (Trang 103 sgk ngữ văn 6 tập 1)

Năm ông thầy bói sờ thấy voi thật nhưng không nắm được tổng thể của voi.

– Họ chỉ dùng “tay” để xem voi, dùng cách sờ soạng thay cho việc mắt nhìn

– Vì con voi quá to mỗi thầy chỉ xem được một bộ phận, chưa xem được toàn thể, nên tả lại con voi qua một bộ phận mình sờ thấy.

– Họ đã không cùng lắng nghe để bổ sung lẫn nhau, mà nhất quyết bảo thủ cho rằng ý kiến của mình đúng.

Câu 3 (trang 103 sgk ngữ văn 6 tập 1)

Bài học được rút ra trong bài Thầy bói xem voi:

– Phải tìm hiểu sự vật bằng các phương cách tiếp cận thích hợp

– Phải xem xét một cách khách quan, toàn diện

– Phải biết lắng nghe, tiếp thu ý kiến người khác

– Không dùng vũ lực để giải quyết vấn đề nhận thức