Soạn văn: Mẹ hiền dạy con
Để giúp các em học sinh học tốt môn Ngữ Văn lớp 6, hocthattot.vn đã sưu tầm, biên soạn các bài soạn văn phong phú từ ngắn gọn, đầy đủ đến chi tiết.
Trong bài học này, chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học về “Mẹ hiền dạy con”.
Nội dung chính
1. SOẠN VĂN MẸ HIỀN DẠY CON SIÊU NGẮN
Bố cục
– Phần 1: Từ đầu → Chỗ này là chỗ con ta ở được đây: Chọn môi trường sống phù hợp cho con
– Phần 2: Còn lại: cách giáo dục con của mẹ thầy Mạnh Tử.
Tóm tắt
Thầy Mạnh Tử hồi nhỏ hay bắt trước người khác làm. Thấy người ta đào trổn, lăn , khóc ở nghĩa địa về nhà cũng học theo, thấy người ta buôn bán điên đảo về nhà cũng học. Mỗi lần như vậy mẹ thầy lại chuyển chỗ ở để có môi trường tốt cho con. Cuối cùng chuyển đến ở gần trường học và thầy cũng bắt trước cách học chăm chỉ như các học trò -> mẹ hài lòng.
Một ngày nọ thầy Mạnh Tử bỏ học về vải, mẹ thầy nhìn thấy liền cắt đứt tấm vài rồi nói với con. Kể từ ngày đó, Mạnh Tử học chăm chỉ và trở thành bậc thánh hiền. Tất cả là nhờ công lao dạy dỗ của mẹ.
Soạn bài
Câu 1: Đọc truyện Mẹ hiền dạy con và lập bảng tóm tắt năm sự việc đã diễn ra giữa mẹ con thầy Mạnh Tử (thuở nhỏ), theo mẫu.
Trả lời:
| Sự việc | Con | Mẹ |
| 1 | Bắt trước đào, lê, lăn, khóc | Chuyển nhà từ nghĩa địa đến chợ |
| 2 | Nô nghịch cách buôn bán điên đảo | Chuyển nhà từ chợ đến gần trường học |
| 3 | Con bắt trước học hành chăm chỉ | “ Chỗ này là chỗ con ta ở được” |
| 4 | Con hỏi:người ta giết lợn làm gì? | Bà mẹ nói đùa”Để cho con ăn đấy” → tìm mua thịt lợn về cho con. |
| 5 | Con nghỉ trốn học, bỏ về nhà chơi | Cầm dao cắt đứt tấm vải đang dêt. |
Câu 2: Ý nghĩa của việc dạy con trong ba sự việc đầu là gì? Trong hai sự việc sau là gì? Ở hai sự việc về sau, về ý nghĩa có gì khác với ba sự việc đầu? Hãy nêu lên tác dụng của cách dạy con của bà mẹ thầy Mạnh Tử.
Trả lời:
| Sự việc | Ý nghĩa | Tác dụng việc dạy con của thầu Mạnh tử |
| Ba sự việc đầu | – Chọn môi trường sống thuận lợi cho việc hình thành nhân cách sống của trẻ
– Câu tục ngữ thể hiện nội dung tương tự: Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài”,” Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng” |
– Từ hôm đó thầy Mạnh Tử học tập rất chuyên cần, rồi sau này trở thành người có học thức và hiểu biết rộng. |
| Hai sự việc sau | – Giữ lời hừa với với trẻ em
– Kiên quyết hướng trẻ vào sự chăm chỉ chuyên cần ⇒ Hình thành nhân cách của trẻ. |
Câu 3: Em hình dung bà mẹ Mạnh Tử là người như thế nào?
Trả lời:
– Đó là một người mẹ có nhân cách phẩm chất và kiến thức tốt
– Yêu thương và rèn luyện con từ nhỏ
– Có phương pháp dạy con và rèn con.
Câu 4: Nêu nhận xét về cách viết truyện trung đại Mẹ hiền dạy con.
Trả lời:
– Truyện Mẹ hiền dạy con có thể xếp vào truyên Trung Đại bởi:
+ Cốt truyện đơn giản
+ Nhân vật được miêu tả chủ yếu qua ngôn ngữ
+ Hành động nhân vật được miêu tả qua lời đối thoại.
Tuy nhiên truyện Mẹ hiền dạy con ở TQ ra đời sớm hơn nên có một số điểm khác như có lời bình luận ở cuối truyện: “Thế chẳng là nhờ cái công giáo dục quý báu của bà mẹ sao”
Luyện tập
Bài 1: Hãy phát biểu cảm nghĩ của em về việc: Bà mẹ thầy Mạnh Tử đang ngồi dệt vải trông thấy con bỏ học về nhà chơi, liền cầm dao cắt đứt tấm vải đang dệt trên khung.
Trả lời:
– Bà mẹ đang dệt vải, trông thấy con bỏ học về nhà chơi liền cầm dao cắt đứt tấm vải trên khung cửi. Thật cảm phục hành động dứt khoát kiên quyết trong việc dạy con của mẹ thầy Mạnh Tử. Đó là cách dạy con vừa khoa học vừa có phương pháp mà không phải người mẹ nào cũng làm được. Cách giáo dục ấy không chỉ qua lời nói mà còn cả về hành động và nhận thức.
Bài 2: Từ chuyện mẹ thầy Mạnh Tử xưa, em có suy nghĩ gì về đạo làm con của mình.
Trả lời:
– Đạo làm con trước hết phải phụng dưỡng, chăm sóc nghe lời đấng sinh thành.
– Quyết tâm cao độ trong học tập và tu dưỡng đạo đức để không phụ lòng cha mẹ.
Bài 3: Có hai yếu tố Hán Việt đồng âm:
– tử – chết , tử – con
Cho biết các kết hợp sau được sử dụng với nghĩa nào?
Công tử, tử trận, bất tử, hoàng tử, đệ tử, cảm tử.
Trả lời:
– Tử có nghĩa là chết: Tử trận, bất tử,cảm tử
– Tử có nghĩa là con: Công tử, hoàng tử, đệ tử.
2. SOẠN VĂN MẸ HIỀN DẠY CON CHI TIẾT
3. SOẠN VĂN MẸ HIỀN DẠY CON HAY NHẤT
Soạn văn: Mẹ hiền dạy con (chi tiết)
Học sinh xem câu hỏi bên trên.
Lời giải
Trả lời câu 1 (trang 152 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Đọc truyện Mẹ hiền dạy con và lập bảng tóm tắt năm sự việc đã diễn ra giữa mẹ con thầy Mạnh Tử (thuở nhỏ), theo mẫu.
Lời giải chi tiết:
| Sư việc | Con | Mẹ |
| 1 | Bắt chước đào, chôn, lăn, khóc | Chuyển nhà từ gần nghĩa địa đến gần chợ |
| 2 | Bắt chước, nô nghịch, buôn bán điên đảo | Chuyển nhà từ gần chợ đến gần trường học |
| 3 | Bắt chước học tập lễ phép | Mẹ vui lòng |
| 4 | Tò mò hỏi hàng xóm giết lợn để làm gì? | Nói lỡ lời, sửa chữa ngay bằng hành động mua thịt cho con ăn. |
| 5 | Bỏ học, về nhà | Cắt đứt tấm vải đang dệt. |
Trả lời câu 2 (trang 152 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Ý nghĩa của việc dạy con trong ba sự việc đầu là gì? Trong hai sự việc sau là gì? Ở hai sự việc về sau, về ý nghĩa có gì khác với ba sự việc đầu? Hãy nêu lên tác dụng của cách dạy con của bà mẹ thầy Mạnh Tử.
Lời giải chi tiết:
Ở ba sự việc đầu của bà mẹ Mạnh Tử là vấn đề chọn môi trường sống có lợi nhất (tránh môi trường bất lợi) cho việc hình thành nhân cách của trẻ thơ. Để ngăn ngừa triệt để từ xa, để tạo cho con có thể phát triển đúng hướng, phương pháp giáo dục tối ưu đầu tiện là đưa đối tượng giáo dục hoà vào môi trường sống phù hợp với nó trong thời gian sớm nhất.
Ở sự việc thứ tư, mẹ vô tình nói đùa với con và bà đã sớm nhận ngay ra sai lầm về phương pháp dạy con của mình. Bởi vậy, bà lập tức sửa sai bằng cách mua thịt cho con ăn. Bà muốn dạy con không được nói dối, phải thành thật.
Ở sự việc cuối cùng: khi cậu con trai bỏ học về nhà, bà mẹ đột ngột cắt đứt tấm vải mình đang dệt. Hành động lạ thường này nhất định tác động mạnh mẽ tới đứa con. Lời nói của bà mẹ là để giải thích việc làm khác thường của mình, đồng thời cho con một bài học sâu sắc, phê bình nghiêm khắc về khuyết điểm con vừa mắc phải.
* Cách dạy con của bà mẹ Mạnh Tử có tác dụng tích cực trong việc hình thành, phát triển nhân cách của cậu bé.
Trả lời câu 3 (trang 152 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Em hình dung bà mẹ Mạnh Tử là người như thế nào?
Lời giải chi tiết:
Qua các sự việc trên ta thấy bà mẹ Mạnh Tử là một người mẹ tuyệt vời, thông minh, khéo léo, tinh tế, cương quyết trong việc dạy dỗ, giáo dục con cái.
Trả lời câu 4 (trang 152 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Nêu nhận xét về cách viết truyện trung đại Mẹ hiền dạy con.
Lời giải chi tiết:
– Cốt truyện đơn giản, nhân vật được miêu tả qua ngôn ngữ trực tiếp của người kể chuyện, qua hành động, ngôn ngữ đối thoại của nhân vật
– Là thể loại văn xuôi chữ Hán
– Nội dung có tính giáo huấn
Luyện tập
Trả lời câu 1 (trang 153 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Hãy phát biểu cảm nghĩ của em về việc: Bà mẹ thầy Mạnh Tử đang ngồi dệt vải trông thấy con bỏ học về nhà chơi, liền cầm dao cắt đứt tấm vải đang dệt trên khung.
Trả lời:
Bà mẹ thầy Mạnh Tử đang ngồi dệt vải trông thấy con bỏ học về nhà chơi, liền cầm dao cắt đứt tấm vải đang dệt trên khung. Cử chỉ của bà mẹ thể hiện thái độ rất giận trước ý thức kém cỏi của con. Tấm vải đang dệt là công sức lao động bao ngày nhưng bà mẹ sẵn sàng huỷ nó đi để biến thành một lời dạy nghiêm và sâu sắc. Nhờ bài học đầy ý nghĩa đó, Mạnh Tử đã trở nên nghiêm túc và chăm chỉ hơn trong học tập. Hành động của Mạnh mẫu vừa thể hiện sự thương yêu, vừa thể hiện trí tuệ và sự kiên quyết trong việc dạy con của người mẹ. Đúng là nếu không có một bà mẹ vĩ đại, thầy Mạnh Tử sẽ không bao giờ có thể trở thành một nhà hiền triết vĩ đại được.
Trả lời câu 2 (trang 153 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Từ chuyện mẹ thầy Mạnh Tử xưa, em có suy nghĩ gì về đạo làm con của mình.
Trả lời:
Chuyện mẹ con thầy Mạnh Tử khiến chúng ta phải suy nghĩ về đạo làm con. Làm con, thiết nghĩ trước hết phải lấy việc tôn kính cha mẹ làm đầu. Không những thế, để làm vui lòng cha mẹ, mỗi chúng ta cần phải ra sức học hành. Con cái học hành chăm chỉ, giỏi giang, đó cũng là ước nguyện, là niềm hi vọng trọn đời của cha mẹ. Học hành chăm chỉ, giỏi giang, thiết nghĩ đó cũng là cách đền đáp công ơn có ý nghĩa nhất của con cái đối với cha mẹ của mình.
Trả lời câu 3 (trang 153 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Có hai yếu tố Hán Việt đồng âm:
– tử – chết , tử – con
Cho biết các kết hợp sau được sử dụng với nghĩa nào?
Công tử, tử trận, bất tử, hoàng tử, đệ tử, cảm tử.
Trả lời:
Trong các từ: tử trận, bất tử, cảm tử (“từ tử được dùng với nghĩa chết). Các từ còn lại, từ tử được dùng với nghĩa là con.
Tóm tắt
Mạnh Tử lúc nhỏ tính hay bắt chước, người mẹ phải ba lần chuyển nhà (gần nghĩa địa → gần chợ → gần trường học) để có môi trường sống tốt cho con. Bà mẹ Mạnh Tử dạy con vừa có đạo đức vừa có chí học hành, thương con nhưng không nuông chiều, ngược lại rất kiên quyết.
Bố cục
Bố cục: 2 đoạn
– Đoạn 1 (Từ đầu … đến “cắt đứt đi vậy”): Quá trình dạy con của bà mẹ.
– Đoạn 2 (Còn lại): Kết quả.
Soạn văn: Mẹ hiền dạy con (hay nhất)
Học sinh xem câu hỏi bên trên.
Lời giải
Bố cục:
– Đoạn 1 (từ đầu … cắt đứt đi vậy): quá trình dạy con của bà mẹ.
– Đoạn 2 (còn lại): kết quả.
Câu 1 (trang 152 sgk ngữ văn 6 tập 1) Sự việc Con Người mẹ
| 1 | Bắt chước đào, chôn, lăn, khóc | Chỗ này không thể cho con ta ở được |
| 2 | Bắt chước cách nô nghịch, buôn bán điên đảo | Chỗ này cũng không phải chỗ con ta ở được |
| 3 | Bắt chước tập cách lễ phép, cắp sách vở | Chỗ này là chỗ con ta ở được đây |
| 4 | Hỏi người ta giết lợn làm gì | Nói đùa “để cho con ăn đấy” → mua thịt cho con ăn |
| 5 | Bỏ học về nhà chơi | Cầm dao cắt đứt tấm vải: “ Con đang đi học mà bỏ học thì cũng như ta đang dệt tấm vải này mà cắt đứt đi vậy”. |
Câu 2 (trang 152 sgk ngữ văn 6 tập 1)
– Ý nghĩa của việc dạy con trong ba sự việc đầu: vấn đề về môi trường sống thuận lợi, phù hợp sẽ hình thành tính cách cho trẻ
– Ý nghĩa về cách dạy trong 2 sự việc sau: giáo dục lời hứa, sự trung thực là vô cùng quan trọng, đồng thời kiên quyết với việc hướng trẻ vào sự chăm chỉ, chuyên cần
→ Tất cả những điều này nhằm hình thành nhân cách cho trẻ
→ Tác dụng từ cách dạy của mẹ Mạnh Tử: có nhu có cương, dùng tình yêu thương và sự cứng rắn trong suy nghĩ để giúp con trở thành người có đạo đức, hiểu biết rộng.
Câu 3 (trang 153 sgk ngữ văn 6 tập 1) Mẹ của thầy Mạnh Tử:
– Có tấm lòng yêu thương con hết mực, vừa nghiêm khắc vừa hiền hậu.
– Chọn cho con môi trường sống tốt nhất.
– Giáo dục con lòng trung thực, tự trọng và chăm chỉ
Câu 4 (trang 152 sgk ngữ văn 6 tập 1) Mẹ hiền dạy con được xếp vào truyện trung đại vì:
– Cốt truyện đơn giản, nhân vật được miêu tả qua ngôn ngữ trực tiếp của người kể chuyện, qua hành động, ngôn ngữ đối thoại của nhân vật
– Là thể loại văn xuôi chữ Hán
– Nội dung có tính giáo huấn
LUYỆN TẬP
Bài 1 (Trang 153 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Cảm nghĩ sự việc: Bà mẹ thầy Mạnh Tử đang ngồi dệt vải trông thấy con bỏ học về nhà chơi, liền cầm dao cắt đứt tấm vải đang dệt trên khung:
– Cảm phục thái độ kiên quyết, dứt khoát, sáng suốt
– Cách dạy con trực quan, vừa cứng rắn vừa mềm mỏng, để con tự suy nghĩ
Bài 2 (trang 153 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Từ chuyện mẹ con thầy Mạnh Tử, có thể suy nghĩ về đạo làm con.
– Phải biết yêu thương cha mẹ, nghe những lời răn dạy phải trái của cha mẹ
– Phải biết tự giác suy nghĩ và quyết tâm cao độ trong học tập, tu dưỡng đạo đức.
Bài 3 (trang 153 sgk ngữ văn 6 tập 1)
| Tử (chết) | Tử (con) |
| Tử trận (chết trên trận địa), bất tử (không bao giờ chết, mãi trường tồn), cảm tử (không sợ chết) | Hoàng tử, đệ tử, công tử |
Bạn có thể in hoặc xuất file pdf! Thật tuyệt!
