Soạn văn: Ôn tập về dấu câu (dấu phẩy)

Lời giải

CÔNG DỤNG

Trả lời câu 1 (trang 157 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Hãy đặt dấu phẩy vào chỗ thích hợp:

a) Vừa lúc đó sứ giả đem ngựa sắt roi sắt áo giáp sắt đến. Chú bé vùng dậy vươn vai một cái bỗng biến thành một tráng sĩ.

b) Suốt một đời người từ thuở lọt lòng đến khi nhắm mắt xuôi tay tre với mình sống chết có nhau chung thuỷ.

c) Nước bị cản văng bọt tứ tung thuyền vùng vằng cứ trực trút xuống.

Trà lời:

Các dấu phẩy được đặt như sau:

a) Vừa lúc đó (,) sứ giả đem ngựa sắt (,) roi sắt (,) áo giáp sắt đến. Chú bé vùng dậy (,) vươn vai một cái bỗng biến thành một tráng sĩ.

b) Suốt một đời người (,) từ thuở lọt lòng đến khi nhắm mắt xuôi tay (,) tre với mình sống chết có nhau (,) chung thuỷ.

c) Nước bị cản văng bọt tứ tung (,) thuyền vùng vằng cứ trực trút xuống.

Trả lời câu 2 (trang 157 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Giải thích vì sao em lại đặt dấu phẩy vào những vị trí trên.

Trả lời:

Lí do đặt dấu phẩy trong các câu trên là:

Dấu phẩy được dùng để ngăn cách các bộ phận của câu:

a) Dấu phẩy ngăn cách các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu.

b) Dấu phẩy ngăn cách giữa thành phần phụ và thành phần chính.

c) Dấu phẩy ngăn giữa các vế của một câu ghép.

CHỮA MỘT SỐ LỖI THƯỜNG GẶP

Dưới đây là những câu chép lại từ một số tác phẩm văn học, nhưng thiếu hoàn toàn các dấu phẩy. Em hãy đặt các dấu phẩy vào đúng chỗ của nó

a) Chào mào sáo sậu sáo đen … Đàn đàn lũ lũ bay đi bay về lượn lên lượn xuống. Chúng gọi nhau trò chuyện trêu ghẹo và tranh cãi nhau ồn  mà vui không thể tưởng được.

b) Trên những ngọn cơi già nua cổ thụ những chiếc lá vàng còn sót lại cuối cùng đang khua lao xao trước khi từ giã thân mẹ đơn sơ. Nhưng những hàng cây làng Dạ thì bất chấp tất cả sức mạnh tàn bạo của mùa đông chúng vẫn còn y nguyên những tàu lá vắt vẻo mềm mại như những cái đuôi én.

Trả lời:

Các dấu phẩy được đặt như sau:

a) Chào mào (,) sáo sậu (,) sáo đen … Đàn đàn lũ lũ bay đi bay về (,) lượn lên lượn xuống. Chúng gọi nhau (,) trò chuyện (,) trêu ghẹo và tranh cãi nhau (,) ồn  mà vui không thể tưởng được.

b) Trên những ngọn cơi già nua cổ thụ (,) những chiếc lá vàng còn sót lại cuối cùng đang khua lao xao trước khi từ giã thân mẹ đơn sơ. Nhưng những hàng cây làng Dạ thì bất chấp tất cả sức mạnh tàn bạo của mùa đông (,) chúng vẫn còn y nguyên những tàu lá vắt vẻo (,) mềm mại như những cái đuôi én.

LUYỆN TẬP

Trả lời câu 1 (trang 159 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Hãy đặt dấu phẩy vào vị trí thích hợp trong những câu dưới đây

a) Từ xưa đến nay Thánh Gióng luôn là hình ảnh rực rỡ về lòng yêu nước sức mạnh phi thường và tinh thần sẵn sàng chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam ta.

b) Buổi sáng sương phủ trắng cành cây bãi cỏ. Gió bấc hun hút thổi. Núi đồi thung lũng làng bản chìm trong biển mây. Mây bò trên mặt đất tràn vào trong nhà quấn lấy người đi đường.

Trả lời:

Các dấu phẩy được đặt như sau:

a) Từ xưa đến nay (,) Thánh Gióng luôn là hình ảnh rực rỡ về lòng yêu nước (,) sức mạnh phi thường và tinh thần sẵn sàng chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam ta.

b) Buổi sáng (,) sương phủ trắng cành cây (,) bãi cỏ. Gió bấc hun hút thổi. Núi đồi (,) thung lũng (,) làng bản chìm trong biển mây. Mây bò trên mặt đất (,) tràn vào trong nhà (,) quấn lấy người đi đường.

Trả lời câu 2 (trang 159 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Với mỗi vị trí bỏ trống, em hãy điền thêm một chủ ngữ thích hợp để tạo thành một câu hoàn chỉnh.

Trả lời:

a) Vào giờ tan tầm, xe ô tô, xe máy, xe đạp đi lại nườm nượp trên đường phố.

b) Trong vườn, hoa thược dược, hoa cúc, hoa hồng đua nhau nở rộ.

c) Dọc theo bờ sông, những vườn ổi, vườn cam, vườn táo xum xuê, trĩu quả.

Trả lời câu 3 (trang 159 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Với mỗi vị trí bỏ trống, em hãy viết thêm một vị ngữ thích hợp để tạo thành câu hoàn chỉnh.

Trả lời:

a) Những chú chim bói cá xinh đẹp, nhanh nhẹn.

b) Mỗi dịp về quê, tôi đều đi thăm họ hàng, bạn bè.

c) Lá cọ dài, thẳng, xoè ra như cánh quạt.

d) Dòng sông quê tôi xanh biếc, hiền hoà.

Trả lời câu 4 (trang 159 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):

Trong bài Cây tre Việt Nam, nhà văn Thép Mới có viết:

Cối xay tre nặng nề, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc.

Cách dùng dấu phẩy của tác giả trong câu trên tạo ra nhịp điệu như thế nào cho câu văn? Nhịp điệu ấy góp phần diễn tả điều gì?

Trả lời:

Dấu phẩy trong câu văn của Thép Mới được dùng làm mục đích tu từ. Nhờ hai dấu phẩy này, Thép Mới đã tách câu thành những khúc đoạn cân đối, diễn tả được nhịp quay đểu đặn, chậm rãi và nhẫn nại của chiếc cối xay.

Lời giải

Công dụng

Câu 1 (trang 157 sgk ngữ văn 6 tập 2): Đặt dấu phẩy

a, Vừa lúc đó, sứ giả đem ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt đến. Chú bé vùng dậy, vươn vai một cái bỗng biến thành tráng sĩ.

b,  Suốt một đời người từ thuở lọt lòng đến khi nhắm mắt xuôi tay, tre với mình sống chết với nhau chung thủy.

c, Nước bị cản văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống.

Câu 2 (trang 157 sgk ngữ văn 6 tập 2): Giải thích

a, Dấu phẩy ngăn cách các từ ngữ có cùng chức vụ trong câu.

b, Dấu phẩy ngăn cách giữa thành phần phụ và thành phần chính.

c, Dấu phẩy ngăn giữa các vế của một câu ghép.

Chữa một số lỗi thường gặp

a, Chào mào, sáo sậu, sáo đen… Đàn đàn lũ lũ bay đi bay về, lượn lên lượn xuống. Chúng nó gọi nhau, trò chuyện, trêu ghẹo và tranh cãi nhau, ồn mà vui không thể tưởng được.

b, Trên những ngọn cây già nua cổ thụ, những chiếc lá vàng còn sót lại cuối cùng đang khua lao xao trước khi từ giã thân mẹ đơn sơ…chúng vẫn còn y nguyên, những tàu lá vắt vẻo, mềm mại như cái đuôi én.

Luyện tập

Câu 1 (trang 159 sgk ngữ văn 6 tập 2): Đặt dấu phẩy

a, Từ xưa đến nay, Thánh Gióng luôn là hình ảnh rực rỡ về lòng yêu nước, sức mạnh phi thường và tinh thần sẵn sàng chống giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam ta.

b, Buổi sáng, sương muối phủ trắng cành cây, bãi cỏ….Núi đồi, thung lũng làng bản chìm trong biển mây mù. Mây bò trên mặt đất, tràn vào trong nhà, quấn lấy người đi đường.

Câu 2 (trang 159 sgk ngữ văn 6 tập 2): Điền chủ ngữ

a, Vào giờ tan tầm, xe ô tô, xe máy, xe đạp đi lại nườm nượp trên đường phố.

b, Trong vườn, hoa cúc, hoa lay ơn, hoa hồng đua nhau nở rộ.

c, Dọc theo bờ sông, những vườn ổi, xoài, nhãn xum xuê, trĩu quả.

Câu 3 (trang 159 sgk ngữ văn 6 tập 2): Điền vị ngữ

a, Những chú chim bói cá xinh đẹp, nhanh nhẹn.

b, Mỗi dịp về quê tôi đều đi thăm ông bà, họ hàng.

c, Lá cọ dài xanh thấm, bóng mượt.

d, Dòng sông quê tôi mênh mông, mát rượi.

Câu 4 (trang 159 sgk ngữ văn 6 tập 2): Cách dùng dấu phẩy

Nhịp điệu trong câu văn của Thép Mới được tạo ra bởi việc đặt dấu phẩy.

– Giúp người đọc liên tưởng tới nhịp quay đều đều, chậm rãi, mệt mỏi của chiếc cối xay.

– Giống nhịp điệu trong đời sống của người nông dân Việt Nam.