Soạn Văn: Chữa lỗi dùng từ
Để giúp các em học sinh học tốt môn Ngữ Văn lớp 6, hocthattot.vn đã sưu tầm, biên soạn các bài soạn văn phong phú từ ngắn gọn, đầy đủ đến chi tiết.
Trong bài học này, chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học về “Chữa lỗi dùng từ”.
Nội dung chính
1. SOẠN VĂN CHỮA LỖI DÙNG TỪ SIÊU NGẮN
I. LẶP TỪ
Câu 1 (trang 68 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Gạch dưới những từ giống nhau trong các câu văn dưới đây:
a) Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu!
(Thép Mới)
b) Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc truyện dân gian.
Trả lời:
Những từ ngữ giống nhau có trong đoạn trích:
– Đoạn a: tre (bảy lần), giữ (bốn lần), anh hùng (hai lần).
– Đoạn b: truyện dân gian (hai lần)
Câu 2 (trang 68 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Việc lặp đi lặp lại từ tre ở ví dụ a có gì khác việc lặp từ ở ví dụ b?
Trả lời:
Việc lặp lại từ tre ở ví dụ a nhằm mục đích nhấn mạnh ý, tạo nhịp điệu hài hoà như một bài thơ cho văn xuôi. Còn lặp từ ở ví dụ b là lỗi lặp từ làm cho câu văn rườm rà, nặng nề.
Câu 3 (trang 68 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Chữa lại câu mắc lỗi lặp từ.
Trả lời:
Chữa lại câu mắc lỗi lặp từ như sau:
Em rất thích đọc truyện dân gian vì truyện có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
II. LẪN LỘN CÁC TỪ GẦN ÂM
Câu 1. Trong các câu sau, từ ngữ nào dùng không đúng?
a) Ngày mai, chúng em sẽ đi thăm quan Viện bảo tàng của tỉnh.
b) Ông hoạ sĩ già nhấp nháy bộ ria mép quen thuộc.
Trả lời:
Trong câu a từ dùng sai: thăm quan.
Trong câu b từ dùng sai: nhấp nháy.
Câu 2. Nguyên nhân mắc các lỗi trên là gì?
Trả lời:
Nguyên nhân mắc lỗi:
Người sử dụng nhớ không chính xác hình thức ngữ âm của từ.
Câu 3. Hãy viết lại các từ dùng sai cho đúng.
Trả lời:
Sửa lại:
Câu a: Thay thăm quan bằng tham quan
Câu b: Thay nhấp nháy bằng mấp máy
III. LUYỆN TẬP
Câu 1 (trang 68 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng lặp trong các câu sau:
a) Bạn Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp ai cũng đều rất lấy làm quý mến bạn Lan.
b) Sau khi nghe cô giáo kể câu chuyện ấy, chúng tôi ai cũng thích những nhân vật trong câu chuyện này vì những nhân vật ấy đều là những nhân vật có phẩm chất đạo đức tốt đẹp.
c) Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con người trưởng thành, lớn lên.
Lời giải chi tiết:
Các câu sau khi lược bỏ những từ ngữ trùng lặp là:
a) Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp đều rất quý mến.
b) Sau khi nghe cô giáo kể, chúng tôi ai cũng thích những nhân vật trong câu chuyện ấy vì họ đều là những người có phẩm chất đạo đức tốt đẹp.
c) Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con người trưởng thành.
Câu 2 (trang 69 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Hãy thay từ dùng sai trong các câu dưới đây bằng những từ khác. Theo em, nguyên nhân chủ yếu của việc dùng sai đó là gì?
a) Tiếng Việt có khả năng diễn tả linh động mọi trạng thái tình cảm của con người.
b) Có một số bạn còn bàng quang với lớp.
c) Vùng này có khá nhiều thủ tục như: ma chay, cưới xin đều cỗ bàn linh đình; ốm không đi bệnh viện mà ở nhà cúng bái,…
Lời giải chi tiết:
a) Từ dùng sai: linh động
Thay lại: Tiếng Việt có khả năng diễn tả sinh động mọi trạng thái tình cảm của con người.
b) Từ dùng sai: bàng quang
Thay lại: Có một số bạn còn bàng quan với lớp.
c) Từ dùng sai: Thủ tục
Thay lại: Vùng này còn khá nhiều hủ tục như: ma chay, cưới xin đều cỗ bàn linh đình; ốm không đi bệnh viện mà ở nhà cúng bái,…
2. SOẠN VĂN CHỮA LỖI DÙNG TỪ CHI TIẾT
3. SOẠN VĂN CHỮA LỖI DÙNG TỪ HAY
Soạn Văn: Chữa lỗi dùng từ (chi tiết)
Học sinh xem câu hỏi bên trên.
Lời giải
I. Lặp từ
1. Từ giống nhau ở đoạn a là từ “tre”, “giữ”, “anh hùng”
Từ giống nhau ở đoạn b: “truyện dân gian”
2. Việc lặp lại từ “tre” nhằm nhấn mạnh vai trò của tre đối với đời sống lao động, sản xuất, chiến đấu và tạo nhịp điệu cho đoạn văn.
– Việc lặp lại từ ở đoạn b làm cho câu văn rườm rà, trùng lặp.
3. Chữa: Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết hoang đường kì ảo nên em rất thích đọc.
II. Lẫn lộn giữa các từ gần âm
1. a, Từ không đúng: thăm quan
b, Từ không đúng: nhấp nháy
2. Nguyên nhân mắc lỗi
Người sử dụng không nắm được ngữ âm của từ.
3. Viết lại cho đúng
a, Ngày mai, chúng em sẽ đi tham quan Viện bảo tàng tỉnh.
b, Ông họa sĩ già mấp máy bộ ria mép.
III. LUYỆN TẬP
Bài 1 (trang 68 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Lược bỏ các từ ngữ trùng lặp
a, Bỏ một từ “bạn Lan”
– Bạn Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp đều rất quý mến bạn.
b, Câu lặp ba từ “nhân vật”, cần lược bỏ
– Sau khi nghe cô giáo kể câu chuyện ấy ai cũng đều thích những nhân vật trong câu chuyện này, họ là những người có phẩm chất đạo đức tốt đẹp.
c, Từ lớn lên và trưởng thành có nghĩa tương đồng nhau, cần bỏ bớt 1 từ.
– Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con người trưởng thành.
Bài 2 (trang 69 sgk ngữ văn 6 tập 1)
a, Từ dùng sai: “linh động” ( cách xử lí khéo léo linh hoạt nhưng vẫn dựa vào nguyên tắc
→ Sửa thành: sinh động (đầy sức sống, với nhiều vẻ khác nhau)
b, Từ dùng sai: “ bàng quang” ( bóng đái)
Sửa thành: Bàng quan (đứng ngoài cuộc, không tham gia, dính líu vào)
c, Từ dùng sai: “thủ tục” ( làm việc theo một trật tự nhất định)
Sửa thành: hủ tục (lề lối, thói quen đã lỗi thời)
Soạn Văn: Chữa lỗi dùng từ (hay nhất)
Học sinh xem câu hỏi bên trên.
Lời giải
I. Lặp từ
Câu 1 (SGK Ngữ văn 6 T1/68):
a. Các từ giống nhau:
tre: 7 lần
giữ: 4 lần
anh hùng: 2 lần.
b. Các từ giống nhau:
truyện dân gian: 2 lần
Câu 2 (SGK Ngữ văn 6 T1/68):
– Việc lặp đi lặp lại từ “tre” trong câu a là phép điệp ngữ còn việc lặp lại “truyện dân gian” ở câu b là lỗi lặp từ
Câu 3 (SGK Ngữ văn 6 T1/68):
Sửa: bỏ từ lặp, đảo => Em rất thích đọc truyện dân gian vì nó có nhiều chi tiết tưởng tượng, kì ảo.
II. Lẫn lôn các từ gần âm
Câu 1 (SGK Ngữ văn 6 T1/68):
– Từ dùng sai: thăm quan, nhấp nháy
Câu 2 (SGK Ngữ văn 6 T1/68):
– Nguyên nhân: Lẫn lộn các từ gần âm.
Câu 3 (SGK Ngữ văn 6 T1/68):
Sửa: Thăm quan => tham quan
Nhấp nháy => mấp máy
III. Luyện tập
Bài 1 (SGK Ngữ văn 6 T1/68):
a/ Bỏ các từ: bạn, ai, cũng, rất, lấy, làm, bạn, Lan.
Chữa lại: Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp đều rất quý mến.
b/ Bỏ: ấy, trong câu chuyện này vì những nhân vật, là những nhân vật.
Chữa lại: Sau khi nghe cô giáo kể, chúng tôi ai cũng thích những nhân vật trong câu chuyện ấy, vì họ đều có phẩm chất đạo đức tốt đẹp.
c/ Bỏ: quá trình, cũng lớn lên
Chữa: Vượt núi cao là quá trình con người trưởng thành.
Bài 2 (SGK Ngữ văn 6 T1/69):
a. Linh động thay bằng sinh động.
b. Bàng quang thay bằng bàng quan.
c. Thủ tục thay bằng hủ tục.
=> Lẫn lộn từ gần âm, không nhớ chính xác hình thức ngữ âm của từ.