Soạn Văn: Thạch Sanh
Để giúp các em học sinh học tốt môn Ngữ Văn lớp 6, hocthattot.vn đã sưu tầm, biên soạn các bài soạn văn phong phú từ ngắn gọn, đầy đủ đến chi tiết.
Trong bài học này, chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học về “Thạch Sanh”.
Nội dung chính
1. SOẠN VĂN THẠCH SANH SIÊU NGẮN
Bố cục
Phần 1: Từ đầu đến mọi phép thần thông: Sự ra đời của Thạch Sanh
Phần 2: Còn lại: Thử thách và chiến công của Thạch Sanh.
Tóm tắt
Thạch Sanh mồ côi cha mẹ, sống một mình dưới gốc đa. Lý Thông gặp Thạch Sanh hai người trở thành bạn. Trong vùng có con chằn tinh hung dữ, Thạch Sanh bị mẹ con Lý Thông lừa đi thế mạng. Thạch Sanh giết chết chằn tinh, Lý Thông lại lừa và cướp công của Thạch Sanh.
Thạch Sanh bắt đại bàng bị thương. Lý Thông lừa Thạch Sanh giúp đỡ rồi nhốt lại. Thạch Sanh giết chết đại bàng cứu con vua thủy tề được vua tặng đàn. Thạch Sanh dùng tiếng đàn cứu khỏi bệnh cho công chúa, rồi tha bổng cho mẹ con Lý Thông.
Thạch Sanh cưới công chúa → 18 nước chư hầu sang đánh. Thạch Sanh dùng tiếng đàn và niêu cơm đánh thắng kẻ thù.
Đọc hiểu văn bản
Câu 1: Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh có gì khác thường? Kể về sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh như vậy, theo em, nhân dân muôn thể hiện điều gì?
Trả lời
– Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh.
| Bình thường | Khác thường |
| – Là con của một gia đình nông dân tốt bụng, sống nghèo khó bằng nghề kiếm củi. | – Ra đời là do ý định của Ngọc Hoàng.
– Bà mẹ mang thai nhiều năm mới sinh ra được Thạch Sanh. – Được thần dạy cho võ nghệ và các phép thần thông. ⇒ Thạch Sanh có nguồn gốc cao quý. |
Kể về sự ra đời và lớn lên như vậy nhân dân muốn:
+ Làm cho nhân vật lý tưởng trở nên đẹp đẽ và kỳ lạ.
+ Thạch Sanh có nguồn gốc cao quý, sống lương thiện thể hiện quan niệm về người dũng sĩ là người phi thường có nguồn gốc từ nhân dân và thần linh.
Câu 2: Trước khi được kết hôn với công chúa, Thạch Sanh đã phải trải qua những thử thách nào? Thạch Sanh bộc lộ phẩm chất gì qua những thử thách ấy?
– Những thử thách của Thạch Sanh trước khi kết hôn với công chúa và phẩm chất bộc lộ qua các lần thử thách.
+ Bị mẹ con Lý Thông lừa đi canh miếu thế mạng → dùng võ công giết chết chằn tinh ⇒ Thật thà tình nghĩa thủy chung, giỏi võ nghệ và dung cảm.
+ Bị Lý Thông lừa xuống hang sâu cứu công chúa → dùng sức mạnh giết chết đại bàng, cứu công chúa, cứu con vua thủy tề ⇒ can đảm dung mãnh, tốt bụng, nghĩa hiệp.
+ Bị bắt vaò ngục, hồn chằn tinh đại bàng hãm hại → dùng cây đàn cứu công chúa khỏi bệnh → vạch mặt kẻ vong ân bội nghĩa ⇒ Khẳng định niềm tin của nhân dân vào các giá trị đạo đức của con người và ước mơ đổi đời.
Câu 3: Trong truyện, hai nhân vật Thạch Sanh và Lý Thông luôn đối lập nhau về tính cách và hành động. Hãy chỉ ra sự đối lập này.
Trả lời
– Sự đối lập giữa Lý Thông và Thạch Sanh
| Thạch Sanh | Lý Thông |
| – Vô tư
Thật thà Vị tha |
– Vụ lợi
Xảo trá lừa lọc Độc ác |
Câu 4: Truyện Thạch Sanh có nhiều chi tiết thần kì, trong đó đặc sắc nhất là chi tiết tiếng đàn và niêu cơm đãi quân sĩ mười tám nước chư hầu. Em nãy nêu ý nghĩa của những chi tiết đó.
Trả lời
– Ý nghĩa của niêu cơm và tiếng đàn
| Tiếng đàn | Niêu cơm |
| – Là tiếng đàn công lý (giúp Thạch Sanh giải oan vạch mặt kẻ có tội) .
– Tiếng đàn tượng trưng cho sức mạnh của chính nghĩa. (tiếng đàn khiến cho quân 18 nước chư hầu xin hàng) . ⇒ tiếng đàn nói lên tình cảm, sức mạnh và sự độ lượng của Thạch Sanh đồng thời tiếng đàn là vũ khí đặc biệt để cảm hóa kẻ thù. |
– Minh chứng cho tài năng (tiềm lực sức mạnh của nhân dân) khẳng định tư tưởng yêu hòa bình của nhân dân làm nên kết thúc có hậu → Nêu bật lên tính nhân văn |
Câu 5 : Trong phần kết thúc truyện, mẹ con Lý Thông phải chết, còn Thạch Sanh thì được kết hôn cùng công chúa và lên ngôi vua. Qua cách kết thúc này, nhân dân ta muốn thể hiện điều gì? Kết thúc ấy có phổ biến trong truyện cổ tích không? Hãy nêu một số ví dụ.
Trả lời
– Qua kết thúc nhân dân muốn thể hiện sự công bằng: cái ác bị trưng phạt và cái thiện sẽ được đền đáp xứng đáng. Đây là kết thúc rất phổ biến trong truyện cổ tích.
Một số truyện có kết thúc tương tự như: Sọ Dừa, Tấm Cám, cây bút thần…
Luyện tập
Bài 1 : Nếu vẽ một bức tranh minh hoạ cho truyện Thạch Sanh em chọn chi tiết nào trong truyện để vẽ? Vì sao? Em sẽ đặt tên cho bức tranh minh hoạ ấy tên gọi như thế nào?
Trả lời
– Nếu vẽ một bức tranh minh họa em sẽ chọn chi tiết Thạch Sanh diệt đại bàng. Vì đây là chi tiết nói lên sự dũng cảm tài năng của Thạch Sanh. Có thể đặt tên bức tranh là Dũng sĩ Thạch Sanh.
2. SOẠN VĂN THẠCH SANH CHI TIẾT
3. SOẠN VĂN THẠCH SANH HAY NHẤT
Soạn văn: Thạch Sanh (chi tiết)
Học sinh xem câu hỏi bên trên.
Lời giải
Tóm tắt
Thạch Sanh vốn là thái tử (con Ngọc Hoàng), được phái xuống làm con vợ chồng người nông dân nghèo khổ nhưng tốt bụng. Chàng sớm mồ côi cha mẹ, sống lủi thủi dưới gốc đa, hái củi kiếm sống qua ngày.
Lí Thông – một người hàng rượu – thấy Thạch Sanh khỏe mạnh hắn giả vờ kết nghĩa anh em để lợi dụng. Đúng dịp Lí Thông đến lượt phải vào đền cho chằn tinh hung dữ ăn thịt, hắn bèn lừa Thạch Sanh đến nộp mạng thay cho mình. Thạch Sanh đã giết chết chằn tinh. Lí Thông lại lừa cho Thạch Sanh bỏ trốn rồi đem đầu chằn tinh vào nộp cho vua để lĩnh thưởng, được vua phong làm Quận công.
Nhà vua có công chúa đến tuổi kén chồng. Trong ngày hội lớn, công chúa bị đại bàng khổng lồ quắp đi. Đại bàng bị Thạch Sanh dùng cung tên bắn bị thương rồi chàng lần theo vết máu, biết được chỗ đại bàng ở. Vua mất công chúa, vô cùng đau khổ, sai Lí Thông đi tìm, hứa gả con và truyền ngôi cho. Lí Thông lại nhờ Thạch Sanh cứu công chúa rồi lừa nhốt chàng dưới hang sâu.
Thạch Sanh giết đại bàng, lại cứu luôn thái tử con vua Thủy Tề bị đại bàng bắt giam. Theo chân thái tử, chàng xuống thăm thuỷ cung, được vua Thuỷ Tề khoản đãi rất hậu, tặng nhiều vàng bạc nhưng chàng chỉ xin cây đàn thần rồi lại trở về gốc đa.
Từ khi được cứu về, công chúa không cười không nói. Hồn chằn tinh và đại bàng trả thù, vu vạ cho Thạch Sanh khiến chàng bị nhốt vào ngục. Chàng đánh đàn, công chúa nghe thấy liền khỏi bệnh câm. Thạch Sanh được vua cho gọi lên. Chàng kể lại rõ mọi việc. Vua giao cho chàng xử tội mẹ con Lí Thông. Được chàng tha bổng nhưng hai mẹ con trên đường về đã bị sét đánh chết, hoá kiếp thành bọ hung.
Thạch Sanh được nhà vua gả công chúa cho. Các nước chư hầu tức giận đem quân sang đánh. Thạch Sanh lại lấy đàn ra gảy khiến quân địch quy hàng. Ăn không hết niêu cơm nhỏ của Thạch Sanh, quân sĩ mười tám nước kính phục rồi rút hết. Nhà vua nhường ngôi báu cho Thạch Sanh.
Đọc hiểu văn bản
Trả lời câu 1 (trang 66 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh có gì khác thường? Kể về sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh như vậy, theo em, nhân dân muôn thể hiện điều gì?
Lời giải chi tiết:
* Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh có sự khác thường:
– Thạch Sanh ra đời là do Ngọc Hoàng sai thái tử xuống đầu thai làm con.
– Bà mẹ mang thai nhiều năm mới sinh Thạch Sanh.
– Thạch Sanh được Thiên thần dạy cho đủ các môn võ nghệ và mọi phép thần thông.
* Kể về sự khác thường của Thạch Sanh nhân dân ta muốn tô đậm tính chất kì lạ đẹp đẽ cho nhân vật lí tưởng, làm tăng sức hấp dẫn cho câu chuyện.
Trả lời câu 2 (trang 66 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Trước khi được kết hôn với công chúa, Thạch Sanh đã phải trải qua những thử thách nào? Thạch Sanh bộc lộ phẩm chất gì qua những thử thách ấy?
Lời giải chi tiết:
* Trước khi kết hôn với công chúa, Thạch Sanh phải trải qua những thử thách:
– Bị mẹ con Lý Thông lừa đi canh miếu thờ, thế mạng. Thạch Sanh diệt chằn tinh.
– Xuống hang diệt đại bàng, cứu công chúa, bị Lý Thông lấp cửa hang.
– Bị hồn chằn tinh, đại bàng báo thù, Thạch Sanh bị bắt hạ ngục.
* Qua những lần thử thách, Thạch Sanh đã bộc lộ những phẩm chất quý báu sau:
– Sự thật thà, chất phác.
– Sự dũng cảm và tài năng (diệt chằn tinh, diệt đại bàng, có nhiều phép lạ).
Trả lời câu 3 (trang 66 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Trong truyện, hai nhân vật Thạch Sanh và Lý Thông luôn đối lập nhau về tính cách và hành động. Hãy chỉ ra sự đối lập này.
Lời giải chi tiết:
– Hai nhân vật Thạch Sanh và Lý Thông đối lập nhau một cách toàn diện, sâu sắc. Đó là sự đối lập giữa thiện và ác; lao động và bóc lột; thực thà, trung hậu và lừa dối, xảo trá; vị tha và vị kỉ; anh hùng và bạo ngược; cao thượng và thấp hèn.
– Lý Thông lợi dụng tình anh em kết nghĩa, lợi dụng tính cả tin, thật thà, nhân hậu của Thạch Sanh, đã ra sức bóc lột sức lao động của Thạch Sanh, lừa Thạch Sanh chết thay cho mình, rồi hai lần cướp công của Thạch Sanh, bỏ Thạch Sanh chết dưới hang sâu.
Trả lời câu 4 (trang 67 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Truyện Thạch Sanh có nhiều chi tiết thần kì, trong đó đặc sắc nhất là chi tiết tiếng đàn và niêu cơm đãi quân sĩ mười tám nước chư hầu. Em nãy nêu ý nghĩa của những chi tiết đó.
Lời giải chi tiết:
* Ý nghĩa của các chi tiết thần kì:
– Tiếng đàn của Thạch Sanh:
+ Giúp nhân vật được giải oan, giải thoát. Nhờ tiếng đàn thần mà công chúa khỏi câm, nhận ra người cứu mình và đã giải thoát cho Thạch Sanh. Nhờ đó Lý Thông cũng bị vạch mặt. Tiếng đàn, do vậy cũng là tiếng đàn của công lí.
+ Tiếng đàn làm quân mười tám nước chư hầu phải cuốn giáp xin hàng đã trở thành đại diện cho cái thiện và tinh thần yêu chuộng hoà bình của nhân dân.
– Niêu cơm thần kì:
+ Có khả năng phi thường, cứ ăn hết lại đầy… khiến quân chư hầu phải ngạc nhiên, khâm phục.
+ Niêu cơm thần với lời thách đố của Thạch Sanh và sự thua cuộc của quân sĩ mười tám nước chư hầu chứng tỏ thêm tính chất kì lạ của niêu cơm với sự tài giỏi của Thạch Sanh.
+ Niêu cơm thần kì tượng trưng cho tâm lòng nhân đạo, tư tưởng yêu hoà bình của nhân dân ta.
Trả lời câu 5 (trang 67 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Trong phần kết thúc truyện, mẹ con Lý Thông phải chết, còn Thạch Sanh thì được kết hôn cùng công chúa và lên ngôi vua. Qua cách kết thúc này, nhân dân ta muốn thể hiện điều gì? Kết thúc ấy có phổ biến trong truyện cổ tích không? Hãy nêu một số ví dụ.
Lời giải chi tiết:
– Cách kết thúc truyện thể hiện niềm tin, sự công bằng và chiến thắng cuối cùng sẽ thuộc về cái thiện. Còn cái ác, kẻ ác bị trừng phạt thích đáng.
– Cách kết thúc có hậu ấy thể hiện công lí xã hội (ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác) và ước mơ của nhân dân về một sự đổi đời. Đây là cách kết thúc phổ biến trong truyện cổ tích, chẳng hạn như: Sọ Dừa, Tấm Cám, Cây khế…
Luyện tập
Nếu vẽ một bức tranh minh hoạ cho truyện Thạch Sanh em chọn chi tiết nào trong truyện để vẽ? Vì sao? Em sẽ đặt tên cho bức tranh minh hoạ ấy tên gọi như thế nào?
Lời giải chi tiết:
Em có thể chọn chi tiết Thạch Sanh đánh chằn tinh để vẽ. Vì đây là một trong những chi tiết quan trọng trong tác phẩm. Nó cho thấy sự dũng cảm của nhân vật Thạch Sanh, cũng như thể hiện ước mơ về sự chiến thắng của con người trước những thế lực đại diện cho cái ác. Có thể đặt tên cho bức vẽ là Thạch Sanh đánh chằn tinh.
Bố cục
Bố cục: 3 đoạn
– Đoạn 1 (Từ đầu … đến “mọi phép thần thông”): Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh.
– Đoạn 2 (Tiếp theo … đến “bị bắt hạ ngục”): Những thử thách và chiến công của Thạch Sanh.
– Đoạn 3 (Còn lại): Phơi bày tội Lí Thông, Thạch Sanh cưới công chúa và dẹp yên quân lính chư hầu.
ND chính
Soạn văn: Thạch Sanh (hay nhất)
Học sinh xem câu hỏi bên trên.
Lời giải
Bố cục:
– Đoạn 1 (Từ đầu … mọi phép thần thông): Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh.
– Đoạn 2 (tiếp … bị bắt hạ ngục): những thử thách và chiến công của Thạch Sanh.
– Đoạn 3 (phần còn lại): phơi bày tội Lí Thông, Thạch Sanh cưới công chúa và lui yên quân lính chư hầu.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 66 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh có điều kì lạ và khác thường:
+ Bố mẹ già mới sinh ra Thạch Sanh
+ Chàng là con Ngọc Hoàng sai xuống đầu thai
+ Mẹ Thạch Sanh mang thai trong nhiều năm
+ Thạch Sanh được thần tiên dạy cho võ nghệ và phép thần thông
-> Thần thánh hóa sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh nhằm khiến nhân vật trở nên đẹp đẽ kì lạ, báo trước những chiến công lớn được lập nên.
Bài 2 (trang 66 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Trước khi kết hôn cùng công chúa, Thạch Sanh trải qua những thử thách:
+ Đi canh miếu và giết chằn tinh
+ Xuống hang giết đại bàng và cứu công chúa.
+ Bị bắt vào ngục do hồn chằn tinh và đại bàng báo thù
-> Trải qua biết bao thử thách, Thạch Sanh đã bộc lộ những phẩm chất tốt đẹp. Đó là sự chất phác, thật thà, khoan dung.
Câu 3 (trang 66 sgk ngữ văn 6 tập 1)
| Thạch Sanh | Lý Thông | |
| Tính cách | – Vô tư
– Dũng cảm – Thật thà |
– Toan tính
– Độc ác, tham lam – Dối trá |
| Hành động | – Giết chằn tinh cứu giúp dân làng- Giết đại bàng cứu công chúa và con vua thủy tề
– Dẹp yên quân của 18 nước chư hầu trong hòa bình, khoan dung |
– Cướp công giết chằn tinh của Thạch Sanh
– Lừa Thạch Sanh, lấp miệng hang, cướp công trạng. |
Câu 4 (trang 66 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Ý nghĩa chi tiết thần kì, đặc sắc nhất trong truyện là tiếng đàn và niêu cơm của Thạch Sanh
– Chi tiết tiếng đàn:
+ Giúp Thạch Sanh được giải oan, vạch mặt được kẻ xấu là Lý Thông
+ Tiếng đàn là biểu trưng của công lý và công bằng xã hội
– Chi tiết niêu cơm:
+ Thể hiện sự hòa ái, khoan dung của Thạch Sanh
+ Đây cũng chính là tấm lòng nhân đạo, ưa chuộng hòa bình của nhân dân ta
Câu 5 (trang 66 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Kết thúc truyện Thạch Sanh nhân dân muốn thể hiện:
– Kẻ xấu, kẻ ác dù mưu mô xảo trá tới đâu cũng bị trừng phạt
– Người hiền lành, tốt bụng sẽ được đền đáp, được sống hạnh phúc
-> Đây là kiểu kết thúc phổ biến trong truyện cổ tích nhằm thể hiện ước mơ của người dân về một cuộc sống hạnh phúc, công bằng, hòa bình
Luyện tập
Bài 1 (trang 67 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Nếu vẽ một tranh minh họa cho truyện Thạch Sanh, em sẽ chọn chi tiết Thạch Sanh gảy đàn trong ngục, bởi vì:
– Chi tiết này là bước chuyển của toàn bộ câu chuyện
– Thể hiện sự hóa giải những oan khuất mà Thạch Sanh phải chịu đựng
– Tố cáo bộ mặt tàn ác của Lý Thông
– Hình ảnh này cũng tượng trưng cho công lý, sự thật
Bài 2 (Trang 67 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Kể diễn cảm truyện Thạch Sanh
Bạn có thể in hoặc xuất file pdf! Thật tuyệt!
