Soạn văn: Nói giảm nói tránh
Để giúp các em học sinh học tốt môn Ngữ Văn lớp 8, hocthattot.vn đã sưu tầm, biên soạn các bài soạn văn phong phú từ ngắn gọn, đầy đủ đến chi tiết.
Trong bài học này, chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học về “ Nói giảm nói tránh”.
Nội dung chính
1. SOẠN VĂN NÓI GIẢM NÓI TRÁNH
Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh
Câu 1: Những từ ngữ in đậm trong đoạn trích dưới đây có nghĩa là gì? Tại sao người viết, người nói lại dùng cách diễn đạt đó?
– Vì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào cả nước, đồng chí trong Đảng và bầu bạn khắp nơi đều khỏi cảm thấy đột ngột.
(Hồ Chí Minh, Di chúc)
– Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!
Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời.
(Tố Hữu, Bác ơi!)
– Lượng con ông Độ đây mà… Rõ tội nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ chẳng còn.
(Hồ Phương, Thư nhà)
Trả lời:
Từ ngữ in đậm trong các câu trên “đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê- nin và các vị cách mạng đàn anh khác”, ” đi”, “chẳng còn” đều nói về cái chết. Cách nói trên nhằm giảm nhẹ, tránh đi sự buồn đau, thương tiếc.
Câu 2: Vì sao trong những câu văn sau đây, tác giả dùng từ bầu sữa mà không dùng một từ khác cùng nghĩa.
Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng.
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
Trả lời:
Từ bầu sữa trong câu để hợp với ngữ cảnh, tăng tính biểu cảm và trên tránh thô tục.
Câu 3: So sánh hai cách nói sau đây, cho biết cách nói nào nhẹ nhàng, tế nhị hơn đối với người nghe.
– Con dạo này lười lắm.
– Con dạo này không được chăm chỉ lắm.
Trả lời:
Trong hai cách nói thì câu “Con dạo này không được chăm chỉ lắm” là cách nói nhẹ nhàng, tế nhị đối với người nghe.
Luyện tập
Câu 1: Điền các từ ngữ nói giảm nói tránh sau đây vào chỗ trống /…/
đi nghỉ, khiếm thị, chia tay nhau, có tuổi, đi bước nữa.
a) Khuya rồi, mời bà /../
b) Cha mẹ em /…/ từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại.
c) Đây là lớp học cho trẻ em /…/
d) Mẹ đã /…/ rồi, nên chú ý giữ gìn sức khỏe.
e) Cha nó mất, mẹ nó /…/, nên chú rất thương nó.
Lời giải chi tiết:
a) Đi nghỉ
b) Chia tay nhau
c) Khiếm thị
d) Có tuổi
e) Đi bước nữa
Câu 2: Trong mỗi cặp câu dưới đây, câu nói có sử dụng cách nói giảm nói tránh.
a1) Anh phải hòa nhã với bạn bè!
a2) Anh nên hòa nhã với bạn bè!
b1) Anh ra khỏi phòng tôi ngay!
b2) Anh không nên ở đây nữa!
c1) Xin đừng hút thuốc trong phòng!
c2) Cấm hút thuốc trong phòng!
d1) Nó nói như thế là thiếu thiện chí.
d2) Nó nói như thế là ác ý.
e1) Hôm qua em hỗn với anh, em xin anh thứ lỗi.
e2) Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.
Lời giải chi tiết:
a2) Anh nên hoà nhã với bạn hè !
b2) Anh không nên ở đây nữa !
c1) Xin đừng hút thuốc trong phòng !
d1) Nó nói như thế là thiếu thiện chí.
e2) Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.
Câu 3: Hãy vận dụng cách nói giảm nói tránh để đặt năm câu đánh giá trong những trường hợp khác nhau.
Lời giải chi tiết:
Vận dụng cách nói giảm nói tránh để đặt năm câu đánh giá trong những trường hợp khác nhau:
– Dạo này con chưa được ngoan lắm.
– Hôm nay con làm bài chưa được tốt lắm.
– Cậu sút bóng chưa được chính xác lắm.
– Em nấu ăn chưa được tròn vị lắm.
– Anh chưa được khéo léo lắm.
Câu 4: Việc sử dụng cách nói giảm nói tránh là tùy thuộc vào tình huống giao tiếp. Trong trường hợp nào thì không nên dùng cách nói giảm nói tránh.
Lời giải chi tiết:
Không nên dùng cách nói giảm nói tránh trong trường hợp buộc phải nói đúng mức độ sự thật hoặc cần thiết phải nói thẳng, phù hợp với hoàn cảnh và đối tượng giao tiếp.
2. SOẠN VĂN LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ CHI TIẾT
3. SOẠN VĂN LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ HAY NHẤT
Soạn văn: Nói giảm nói tránh (chi tiết)
Đề bài học sinh xem bên trên.
Lời giải
I. NÓI GIẢM NÓI TRÁNH VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI GIẢM NÓI TRÁNH
Trả lời câu 1 (trang 107 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
Những từ ngữ in đậm trong đoạn trích dưới đây có nghĩa là gì? Tại sao người viết, người nói lại dùng cách diễn đạt đó?
– Vì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào cả nước, đồng chí trong Đảng và bầu bạn khắp nơi đều khỏi cảm thấy đột ngột.
(Hồ Chí Minh, Di chúc)
– Bác đã đi rồi sao, Bác ơi!
Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời.
(Tố Hữu, Bác ơi!)
– Lượng con ông Độ đây mà… Rõ tội nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ chẳng còn.
(Hồ Phương, Thư nhà)
Trả lời:
Các phần in đậm trong cả ba câu trích đều đúng trong trường hợp nói đến cái chết. Cách nói như thế là đế giảm nhẹ, để tránh đi phần nào sự đau buồn.
Trả lời câu 2 (trang 108 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
Vì sao trong những câu văn sau đây, tác giả dùng từ bầu sữa mà không dùng một từ khác cùng nghĩa.
Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng.
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
Trả lời:
Tác giả dùng từ ngữ bầu sữa mà không dùng một từ ngữ khác cũng nghĩa là cốt để tránh thô tục.
Trả lời câu 3 (trang 108 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
So sánh hai cách nói sau đây, cho biết cách nói nào nhẹ nhàng, tế nhị hơn đối với người nghe.
– Con dạo này lười lắm.
– Con dạo này không được chăm chỉ lắm.
Trả lời:
Cách nói thứ hai tế nhị, nhẹ nhàng hơn đối với người tiếp nhận.
II. LUYỆN TẬP
Trả lời câu 1 (trang 108 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
Điền các từ ngữ nói giảm nói tránh sau đây vào chỗ trống /…/
đi nghỉ, khiếm thị, chia tay nhau, có tuổi, đi bước nữa.
a) Khuya rồi, mời bà /../
b) Cha mẹ em /…/ từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại.
c) Đây là lớp học cho trẻ em /…/
d) Mẹ đã /…/ rồi, nên chú ý giữ gìn sức khỏe.
e) Cha nó mất, mẹ nó /…/, nên chú rất thương nó.
Lời giải chi tiết:
a) Đi nghỉ
b) Chia tay nhau
c) Khiếm thị
d) Có tuổi
e) Đi bước nữa
Trả lời câu 2 (trang 108 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
Trong mỗi cặp câu dưới đây, câu nói có sử dụng cách nói giảm nói tránh.
a1) Anh phải hòa nhã với bạn bè!
a2) Anh nên hòa nhã với bạn bè!
b1) Anh ra khỏi phòng tôi ngay!
b2) Anh không nên ở đây nữa!
c1) Xin đừng hút thuốc trong phòng!
c2) Cấm hút thuốc trong phòng!
d1) Nó nói như thế là thiếu thiện chí.
d2) Nó nói như thế là ác ý.
e1) Hôm qua em hỗn với anh, em xin anh thứ lỗi.
e2) Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.
Lời giải chi tiết:
Câu có sử dụng biện pháp nói giảm, nói tránh:
a1, b2, c1, d1, e2
Trả lời câu 3 (trang 109 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
Hãy vận dụng cách nói giảm nói tránh để đặt năm câu đánh giá trong những trường hợp khác nhau.
Lời giải chi tiết:
- Anh lười học quá! – Anh học không được siêng lắm!
- Hành động của anh xấu. – Hành dộng của anh không được đẹp
- Con người anh nông cạn. – Con người anh chưa được sâu sắc lắm
- Anh học còn kém lắm. – Anh cần phải cố gắng học hơn nữa
- Lời nói của anh đầy ác ý. – Lời nói của anh thiếu thiện chí.
Trả lời câu 4 (trang 109 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):
Việc sử dụng cách nói giảm nói tránh là tùy thuộc vào tình huống giao tiếp. Trong trường hợp nào thì không nên dùng cách nói giảm nói tránh.
Lời giải chi tiết:
Nói giảm nói tránh là một biện pháp tu từ nhưng tùy thuộc vào hoàn cảnh giao tiếp để sử dụng hợp lý biện pháp này. Những tình huống cần nói thẳng thắn, nói đúng bản chất vấn đề thì không được nói giảm nói tránh.
Soạn văn: Nói giảm nói tránh (hay nhất)
Đề bài học sinh xem bên trên.
Lời giải
I- Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh
Câu 1:
Những từ ngữ in đậm trong các đoạn trích sau đây có nghĩa là gì? Tại sao người viết lại dùng cách diễn đạt đó?
+ “đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê- nin và các vị cách mạng đàn anh khác”, ” đi”, “chẳng còn” : đều mang ý nghĩa chỉ cái chết, mất.
+ Người viết, người nói muốn giảm nhẹ mức độ đau thương, nặng nề, ghê sợ của cái chết, sự mất mát.
Câu 2:
Tác giả trong đoạn văn sử dụng từ ” bầu sữa” mà không dùng từ khác bởi từ bầu sữa là cách nói tế nhị, tránh thô tục mà vẫn gợi được sự ấm áp, thân thương của tình mẫu tử.
Câu 3:
Trong hai cách nói thì câu “Con dạo này không được chăm chỉ lắm” là cách nói nhẹ nhàng, tế nhị đối với người nghe.
Luyện tập
Bài 1 (trang 108 sgk Ngữ văn 8 tập 1)
Điền từ ngữ nói giảm nói tránh sau vào chỗ trống.
a, Đi nghỉ
b, Chia tay nhau
c, Khiếm thị
d, Có tuổi
e, Đi bước nữa
Bài 2 (trang 108 sgk Ngữ văn 8 tập 1)
Câu có sử dụng cách nói giảm nói tránh:
a, Anh nên hòa nhã với bạn bè!
b, Anh không nên ở đây nữa!
c, Xin đừng hút thuốc trong phòng!
d, Nó nói như thế là thiếu thiện chí
e, Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.
Bài 3 (trang 109 Ngữ văn 8 tập 1)
Vận dụng cách nói giảm nói tránh để đặt năm câu đánh giá trong những trường hợp khác nhau
– Nó học chưa được tốt lắm.
– Con dạo này chưa được ngoan lắm.
– Anh nói chưa đúng lắm.
– Sức khỏe của nó không được tốt lắm.
– Bạn ấy chưa được nhanh lắm.
Bài 4 (trang 109 sgk Ngữ văn 8 tập 1)
Nói giảm nói tránh là một biện pháp tu từ nhưng tùy thuộc vào hoàn cảnh giao tiếp để sử dụng hợp lý biện pháp này. Những tình huống cần nói thẳng thắn, nói đúng bản chất vấn đề thì không được nói giảm nói tránh.
Bạn có thể in hoặc xuất file pdf! Thật tuyệt!
