Soạn văn: Đánh nhau với cối xay gió

Lời giải

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

Tóm tắt

Hai thầy trò Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô trên đường đi tìm những chiến công thì phát hiện ba bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng. Đôn Ki-hô-tê tưởng tượng đó là những tên khổng lồ và quyết giao chiến. Xan-chô biết sự nhầm lẫn, can ngăn nhưng không thành. Đôn Ki-hô-tê cầm giáo xông vào, bỗng gió nổi lên, cối xay gió chuyển động và Đôn Ki-hô-tê ngã kềnh. Xan-chô chạy đến cứu chủ. Đôn Ki-hô-tê ngã đau nhưng không kêu ca vì cho mình là “hiệp sĩ giang hồ”, còn giải thích lí do bại trận là do pháp sư Phơ-re-xtôn thù nghịch. Hôm sau, hai thầy trò tiếp tục lên đường tìm kiếm những cuộc phiêu lưu mới.

Trả lời câu 1 (trang 79 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Xác định ba phần của đoạn truyện này theo trình tự diễn biến trước, trong và sau khi Đôn-ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió. Liệt kê năm sự việc chủ yếu, qua đó tính cách của lão hiệp và bác giám mã được thể hiện.

Lời giải chi tiết:

Theo trật tự diễn biến trước, sau, trong và sau khi Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió, bài văn có thể chia ra làm ba phần như sau:

– Văn bản chia thành 3 phần:

+ Phần 1 ( Từ đầu… không cân sức) Trước khi đánh nhau với cối xay

+ Phần 2 (tiếp… người văng ra xa): Cuộc giao tranh giữa Đôn-ki và cối xay

+ Phần 3 (còn lại): Sau khi đánh nhau với cối xay

– Năm sự việc chủ yếu qua đó tính cách của lão hiệp sĩ và bác giám mã được bộc lộ:

+ Nhìn thấy và nhận định của mỗi người về những chiếc cối xay gió.

+ Thái độ và hành động của mỗi người đối với những chiếc cối xay gió.

+ Quan niệm và cách xử sự của mỗi người khi:

• Bị đau đớn
• Chung quanh chuyện ăn, chuyện ngủ.

Trả lời câu 2 (trang 79 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Qua năm sự việc ấy, phân tích những nét hay và nét dở trong tính cách của nhân vật hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê.

Lời giải chi tiết:

– Đôn Ki-hô-tẽ là một lão quý tộc nghèo (chữ Đôn ghép vào tên chỉ những người quý tộc ớ Tây Ban Nha).

– Trạc tuổi 50, lão gầy gò, cao lênh khênh, trên lưng con ngựa còm.

– Mình lão mặc áo giáp, đầu đội mũ sắt, vai lão giáo dài, toàn những đồ binh giáp đã han gi của tố tiên được lão lục tìm lại rồi đem đánh bóng đế tự trang bị cho mình. Vì quá say mê truyện hiệp sĩ nên Đôn Ki-hô-tê muốn trở thành một hiệp sĩ giang hồ lang thang để tiễu trừ quân gian ác, giúp đỡ người lương thiện.

– Đầu óc mê muội, không tỉnh táo:

+ Nhìn thấy những chiếc cối xay gió (đến ba bốn chục chiếc) lão lại tưởng là bọn khổng lồ gian ác, sau đó lại tưởng là pháp thuật của pháp sư Phơ-re-xtôn.

+ Tư tưởng:  Đôn Ki-hô-tê muốn diệt ác cứu đời. Khát vọng ấy tuy tốt đẹp nhưng đã bị đầu óc hoang tưởng kia làm cho sai lệch và trở nên hão huyền.

+ Hành động: Chẳng chút sợ sệt, lão xông vào cuộc giao tranh dữ dội một cách dũng cảm, không cân sức.

– Kết quả: Đôn Ki-hô-tê và cả con ngựa Rô-xi-nan-tê bị ngã văng ra xa. Tuy bị trọng thương nhưng lão không hề rên rỉ. Lẽ ra điều ấy đáng được khen ngợi, nhưng thật đáng tiếc là lão muốn làm theo các hiệp sĩ giang hồ trong sách mà lão rất say mê. Đôn Ki-hô-tê cũng không quan tâm đến những nhu cầu của cá nhân mình, kế cả chuyện ăn, chuyện ngủ như bao nhiêu kẻ trên đời, nhưng tất cả chỉ vì Đuyn-xi-nê-a của mình!

⟹ Đôn-ki-hô-tê là nhân vật có lý tưởng tốt- hành hiệp trượng nghĩa- nhưng hành động thì điên rồ, phi thực tế bởi chính những ảo tưởng, mê muội khi đọc chuyện kiếm hiệp.

Trả lời câu 3 (trang 79 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Vẫn qua các sự việc ấy, chứng minh nhân vật Xan-chô Pan-xa cũng bộc lộ cả mặt tốt và xấu.

Lời giải chi tiết:

– Xuất thân: Xan-chô Pan-xa là một bác nông dân béo lùn cưỡi trên lưng con lừa thấp tè. Bác làm giám mã cho Đôn Ki-hô-tê với kì vọng là khi chủ thành đạt sự nghiệp lớn, bác sẽ được làm thống đốc cai quản một vài hòn đảo.

– Hành trang: Đủng đỉnh cười lừa đi sau chú, gã giám mã này chẳng lúc nào quên bầu rượu và cái túi hai ngăn đựng đầy đủ các thức ăn ngon.

– Tính cách: Bác luôn tỉnh táo:

+ Khi thấy chủ muốn tiến công những chiếc cối xay gió, bác vội can ngăn.

+ Nhưng khi chủ xông tới giao tranh với cối xay gió, bác đã hèn nhát lẩn tránh, đợi tới lúc chú bị trọng thương, bác mới vội thúc lừa đến cứu.

+ Bác còn cho biết chỉ cần hơi đau một chút là bác sẽ rên rỉ ngay. Thật ra quan tâm đến việc ăn ngủ là chuyện thường ngày không có gì đáng nói. Vì quá chú ý chăm lo cho cá nhân mình nên gã giám mã của ngài hiệp sĩ giang hồ Đôn Ki- hô-tê có nhân cách thật tầm thường.

⟶ Tính cách: nhát gan, ích kỉ, vụ lợi nhưng trung thành, thực tế.

⟹ Xan-chô-pan-xa là nhân vật tồn tại cả những mặt tốt, xấu, hay dở. Xan-chô-pan-xa rất thực tế, tỉnh táo nhưng nhân vật này thực dụng, hèn nhát, tham lam.

Trả lời câu 4 (trang 79 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Đối chiếu Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa về các mặt: dáng vẻ, nguồn gốc xuất thân, suy nghĩ, hành động,… để thấy rõ nhà văn đã xây dựng một cặp nhân vật tương phản.

Lời giải chi tiết:

+) Đôn Ki-hô-tê

– Dòng dõi quý tộc.

– Gầy gò cao lênh khênh lại cưỡi trên lưng con ngựa nên trông càng cao thêm.

– Có khát vọng cao cả muốn hữu ích cho đời.

– Mê muội, hão huyền.

– Dũng cảm.

+) Xan-chô Pan-xa

– Nguồn gốc nông dân.

– Bác lùn lại ngồi trên lưng lừa thấp tè nên càng lùn tịt.

– Xan-chô Pan-xa có ước muốn tầm thường chỉ lo nghĩ đến cá nhân mình.

– Tỉnh táo, thiết thực.

– Hèn nhát.

⟹ Nhìn chung là mỗi khía cạnh ở nhân vật này đều đối lập. Khía cạnh tương ứng ở nhân vật kia và cùng làm nổi bật nhau lên.

Lời giải

ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

Bố cục

Chia làm 3 phần:

+ Phần 1 (từ đầu … không cân sức): Trước khi Đôn-ki hô-tê lao vào giao chiến với cối xay

+ Phần 2 (tiếp … văng ra xa): Đôn-ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió.

+ Phần 3 (còn lại): Hai thầy trò tiếp tục cuộc phiêu lưu.

Câu 1 (trang 79 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

– Văn bản chia thành 3 phần:

+ Phần 1 ( Từ đầu… không cân sức) Trước khi đánh nhau với cối xay

+ Phần 2 (tiếp… người văng ra xa): Cuộc giao tranh giữa Đôn-ki và cối xay

+ Phần 3 (còn lại): Sau khi đánh nhau với cối xay

– 5 sự việc chính chủ yếu:

+ Nhìn thấy và nhận định về những chiếc cối xay gió

+ Thái độ, hành động của hai thầy trò Đôn-ki-hô-tê

+ Quan niệm và cách cư xử của hai thầy trò khi bị thương, đau đớn

+ Chuyện ăn

+ Chuyện ngủ

=> Qua những sự việc này tính cách đối lập của hai nhân vật được khắc họa rõ nét.

Câu 2 (trang 79 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

Tính cách của nhân vật Đôn-ki-hô-tê được bộc lộ:

– Trí tuệ: mê muội (đọc quá nhiều chuyện hiệp sĩ)

+ Thấy cối xay lại nghĩ bọn khổng lồ gian ác

+ Khi bị quật ngã lại cho rằng đó là do pháp sư yểm bùa biến những tên khổng lồ thành cối xay

– Tư tưởng: tiêu diệt cái xấu khỏi mặt đất, theo tinh thần hiệp sĩ

– Hành động: bất chấp nguy hiểm, lời can ngăn vẫn lao vào đánh nhau với cối xay gió

– Tính cách: dũng cảm, khắc khổ, cứng nhắc.

– Quan niệm sống: quên mình vì việc nghĩa (quên cả chuyện ăn, ngủ, chăm lo cho bản thân)

=> Đôn-ki-hô-tê là nhân vật có lý tưởng tốt- hành hiệp trượng nghĩa- nhưng hành động thì điên rồ, phi thực tế bởi chính những ảo tưởng, mê muội khi đọc chuyện kiếm hiệp.

Câu 3 (trang 79 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

– Xan- chô-pan-xa

– Trí tuệ: hoàn toàn tỉnh táo

+ Nhận thức được bản chất của sự vật- cối xay là cối xay

– Ước muốn: thực tế tới mức thực dụng

+ Mong được cai trị một vài hòn đảo

– Hành động; nhút nhát, sợ sệt

+ Không dám theo chủ vào đánh nhau với cối xay

+ Hơi đau một chút đã kêu ca ngay

– Quan niệm sống: quá chú trọng tới bản thân (quan tâm quá mức tới việc ăn, ngủ…)

– Tính cách: nhát gan, ích kỉ, vụ lợi nhưng trung thành, thực tế

=> Xan-chô-pan-xa là nhân vật tồn tại cả những mặt tốt, xấu, hay dở. Xan-chô-pan-xa rất thực tế, tỉnh táo nhưng nhân vật này thực dụng, hèn nhát, tham lam.

Câu 4 (trang 79 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

Đối chiếu Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô-pan-xa về các mặt: dáng vẻ bên ngoài, nguồn gốc xuất thân, suy nghĩ, hành động… để thấy rõ nhà văn xây dựng một cặp nhân vật tương phản.