Bài 3: Phép nhân
Nội dung chính
- 1. Muốn nhân một số với: 10; 100; 1000 ta chỉ việc thêm vào bên phải số đó một, hai, ba chữ số 0.
- 2. Muốn nhân một số với một tổng, ta nhân số đó với từng số hạng của tổng rồi cộng các kết quả lại.
- 3. Tích các số lẻ là số lẻ.
- 4. Tích một số lẻ với số chẵn là số chẵn.
- 5. Muốn nhân một số với một thương ta nhân số đó với số bị chia, được bao nhiêu chia cho số chia.
- 6. Muốn nhân một số với một hiệu, ta nhân số đó lần lượt với số bị trừ, số trừ rồi trừ hai kết quả với nhau.
- 7. Tích một số có hàng đơn vị là 5 với số chẵn thì có hàng đơn vị là 0.
- 8. Tích một số có hàng đơn vị là 5 với số lẻ thì có hàng đơn vị là 5.
- 9. Khi nhân một tích hai số với số thứ ba, ta có thể nhân số thứ nhất với tích của số thứ hai và số thứ ba.
- 10. Nhân nhẩm số có hai chữ số với 11.
1. Muốn nhân một số với: 10; 100; 1000 ta chỉ việc thêm vào bên phải số đó một, hai, ba chữ số 0.
2. Muốn nhân một số với một tổng, ta nhân số đó với từng số hạng của tổng rồi cộng các kết quả lại.
Ví dụ: 5 x (6 + 7) = 5 x 6 + 5 x 7
3. Tích các số lẻ là số lẻ.
4. Tích một số lẻ với số chẵn là số chẵn.
5. Muốn nhân một số với một thương ta nhân số đó với số bị chia, được bao nhiêu chia cho số chia.
a x (b : c) = a x b : c
Vận dụng để tính nhẩm:
a) Muốn nhân một số với 5, ta nhân số đó với 10, được bao nhiêu chia cho 2.
19 x 5 = 19 x 10 : 2 (vì 5 = 10 : 2)
= 190 : 2 = 95
b) Muốn nhân một số với 50, ta nhân số đó với 100 rồi chia cho 2.
c) Muốn nhân nhẩm một số với 25, ta nhân số đó với 100 rồi chia cho 4.
d) Muốn nhân nhẩm một số với 250, ta nhân số đó với 1000 rồi chia cho 4.
e) Muốn nhân nhẩm một số với 125, ta nhân số đó với 1000 rồi chia cho 8.
(125 = 1000 : 8)
6. Muốn nhân một số với một hiệu, ta nhân số đó lần lượt với số bị trừ, số trừ rồi trừ hai kết quả với nhau.
Vận dụng để tính nhẩm.
8 x 27 = 8 x (30 – 3)
= 8 x 30 – 8 x 3
= 240 – 24 = 216
7. Tích một số có hàng đơn vị là 5 với số chẵn thì có hàng đơn vị là 0.
8. Tích một số có hàng đơn vị là 5 với số lẻ thì có hàng đơn vị là 5.
9. Khi nhân một tích hai số với số thứ ba, ta có thể nhân số thứ nhất với tích của số thứ hai và số thứ ba.
10. Nhân nhẩm số có hai chữ số với 11.
Cách 1. Muốn nhân một số với 11 ta nhân số đó với 10, được bao nhiêu cộng với chính số đó.
Ví dụ: 17 x 11 = 17 x (10 + 1) = 17 x 10 + 17 x 1 = 170 + 17 = 187
Cách 2:
a) Muốn nhân nhẩm một số có hai chữ số với 11, nếu t ổng hai chữ số của số đó nhỏ hơn 10, ta chỉ việc viết tổng của hai chữ số vào giữa hai chữ số của số đó.
Ví dụ: 36 x 11 ta làm như sau:
Cộng hai chữ số của số đó: 3 + 6 = 9
Viết 9 xen vào giữa hai số 3 và 6: 396
Vậy 36 x 11 = 396
b) Nếu tổng của hai chữ số từ 10 trở lên (đến 18 vì 9 + 9 = 18) ta viết hàng đơn vị của tổng vào giữa hai chữ số của số đó rồi thêm 1 đơn vị vào hàng chục của số đó (lúc này đã trở thành hàng trăm).
Ví dụ 1: 97 x 11
Bước 1: 9 + 7 = 16
Bước 2: Viết 6 xen vào giữa hai chữ số 9 và 7 rồi thêm 1 vào 9 thành 10.
Vậy 97 x 11 = 1067
Ví dụ 2: 69 x 11
Bước 1: 6 + 9 = 15
Bước 2: (6 + 1)59 = 759
Vậy 69 x 11 = 759